Chúng tôi ở Hart Yai hai đêm nữa, rồi quay về Bangkok trên xe buýt gắn máy lạnh vào sáng thứ Tư. Hai tuần sau, bác Amorn tới. Tôi không biết bác thỏa hiệp thế nào với người vợ Hart Yai kia, nhưng sau chuyện đó, bác dành phần lớn thời gian ở nhà chúng tôi, chỉ thỉnh thoảng mới trở lại Hart Yai ít ngày. Sự sắp xếp này có tác dụng mầu nhiệm đối với sự thư thái của mẹ tôi.

Mặc dù về phía mình, Ning và tôi không thật sự thích bác Amorn lắm, chúng tôi cũng phải công nhận rằng bác ấy thật lòng với mẹ và kiên định trong cách xử sự với chúng tôi. Ít ra, bác ấy là một người biết suy nghĩ và biết lắng nghe những gì chúng tôi nói hơn là mẹ, bà thường hay nổi giận khi chúng tôi không thể theo ý bà.

Điều tẻ nhạt ở bác Amorn là bác ấy thích suy tính viễn vông. Bác lúc nào cũng mơ mộng và nghĩ ra những ý kiến phần lớn là không thực tế mà kết quả là một mớ rối rắm không đâu vào đâu. Tôi nhớ bác từng gợi ý để nhân viên quán ăn chúng tôi mặc đồng phục như trong khách sạn hạng nhất vậy. Khi tính toán ra số tiền cần tiêu vào việc ấy, mẹ lập tức dẹp tan ý định đó từ trong trứng nước. Rồi bác Amorn cũng từng lập kế hoạch hiện đại hóa nhà bếp và thiết bị bếp, nhưng bác Ngop không đời nào chịu và tuyên bố bác sẽ không thể nào làm việc nếu có người khác đảo tung đồ của mình. Cuối cùng, bác Amorn đành lủi thủi về một góc, nơi bác tiếp tục âm thầm suy nghĩ và giữ riêng những ý tưởng ấy cho bản thân.

Tôi và Ning đến thăm bố ngay sau khi tôi từ Hart Yai trở về. Trông ông đã đỡ hơn nhiều so với lần cuối cùng tôi gặp ông hôm ông nhập viện. Gương mặt ông đã tươi hơn và thư thái hơn, đôi mắt ông sáng lên khi ông cười hay nói chuyện với chúng tôi.

“Tiếc là bố lại không ch.ết, không thì bây giờ hai đứa đã giàu to rồi.”
“Ôi bố ơi!” Ning nắm chặt tay ông, hai mắt nó bắt đầu đỏ hoe.
“Chúng con không muốn trở nên giàu có từ tiền bảo hiểm sinh mạng của bố,” tôi tuyên bố chắc nịch.

“Ai nói gì về bảo hiểm sinh mạng đâu?” Bố nhìn chúng tôi. “Nếu bố ch.ết, bố định sẽ thăm hai an hem trong giấc mơ và cho hai đứa biết vé xổ số nào sẽ trúng giải.”
“Nói về cái gì khác đi, được không anh?” Waeo van nài.

“Sinh, lão, bệnh, tử đều là những điều tất yếu của cuộc sống, Waeo à.” Bố tôi quay sang cô. “Em cũng nên làm quen với chúng đi.”
“Bố.” Tôi chạm vào tay bố khi thấy Waeo cũng chực bật khóc.

“Bố là một người bố tồi,” bố điềm nhiên tiếp tục. “Bố không để lại cho chính con cái mình bất cứ thứ gì, không một xu nhỏ hay một mẩu vàng.”
“Nhưng bố đã cho bọn con những thứ quý giá nhất trên đời rồi,” tôi thầm thì phản đối.
“Cái gì?”
“Cuộc sống và tình yêu.”

“Như thế chưa đủ,” bố lầm bầm. “Các con nên biết ý nghĩa của cuộc sống và giá trị của tình yêu nữa.”
“Chúng con đang cố gắng học.” Tôi mỉm cười với bố.

“Cố gắng là chưa đủ. Các con phải hy sinh thời gian và mọi thứ cho nó. Khi nào các con biết được ý nghĩa của cuộc sống và giá trị của tình yêu, các con sẽ thật sự hạnh phúc.”

Bố nằm viện gần ba tuần. Sau này tôi biết được Waeo đã phải chạy vạy khắp nơi để xoay tiền chỉ trả viện phí của bố. Cô ấy là người phụ nữ đầu tiên giúp tôi hiểu được ý nghĩa của từ “yêu”. Mặc dù đang ở độ tuổi thanh xuân và có nhiều viễn cảnh tốt đẹp hơn là sống trong nghèo khổ cùng người đàn ông bằng tuổi bố mình, người không thể cho cô bất kỳ sự bảo đảm nào trong cuộc sống, cô đã chọn cách vật lộn với đủ loại khó khăn trở ngại vì người đàn ông mình yêu.

Bố tìm được việc làm không lâu sau khi hồi phục – một công việc vặt ở một công ty vô danh. Tôi thường qua chỗ làm mới thăm ông và không thể tin được rằng người đàn ông từng giữ chức vụ cấp cao ở những công ty lớn lại chịu hạ mình làm việc nhỏ nhoi như vậy.

“Đây có thể là miếng thịt cuối cùng cho một con chó săn già nua như bố,” bố nói, cố gắng tỏ ra hài hước.

Tôi thở dài nhìn quanh cái văn phòng tồi tàn và chật chội trong đó bốn năm nhân viên chen chúc. Mặt bàn mất hút dưới những chồng giấy tờ lớn bụi bặm. Sàn nhà đầy những vết xước, ố bẩn và tàn thuốc lá. Không khí có mùi ẩm mốc lẫn với mùi hôi thối bốc lên từ đồ ăn thừa ai đó vứt vào thùng rác trưa hôm qua.

“Bàn làm việc của bố là cái nhỏ nhất,” bố vừa nói vừa quệt ngón tay vào bàn và giơ lên cho tôi thấy nó bám đầy bụi bẩn. “Nhưng dù thế nào đi nữa, cái bàn nhỏ nhất bao giờ cũng bận rộn nhất.”

“Sao bố không đến đá cái gã ngồi trong kia ra?” Tôi liếc nhìn căn phòng điều hòa có vách ngăn bằng kính, bên trong kê chiếc bàn lớn.

“Nat yêu của bố ơi!” Bố cười lớn. “Mặt trời to lớn hơn ta rất nhiều, hùng vĩ hơn chúng ta rất nhiều, mà đến nó cũng có lúc mọc lúc lặn. Vậy thì con trông chờ gì ở những gã nhỏ bé như chúng ta? Nếu con muốn tiếp tục sống trong xã hội, con phải cư xử như mặt trời. Khi con đang lên, con phải cố hết sức tỏa sáng, nhưng khi con đi xuống, con phải khiêm tốn và giữ im lặng. Như thế, con mới có thể tồn tại lâu dài.”

Bố đã thay đổi nhiều so với người bố cả đời tôi từng biết. không lâu sau đó, ông được chuyển đến một chiếc bàn khác, lớn hơn.
Tôi gặp lại Porm hôm chúng tôi đến xem kết quả thi đại học.
“Này, Porm, đọc tên to và rõ ràng xem nào.” Eikkarong cười ngoác mồm.

Porm đứng trên đầu ngón chân và hét to đầy hoan hỉ: “Iakhun Sae Tae.”
“Ê!” Eik phản đối. “Cậu già đầu rồi không hợp chọc quê tên bố mình nữa đâu.”
“Ô, mình không biết đấy.” Porm cười ha hả. “Mình tưởng đây là biệt danh của cậu.”
“Chúc mừng!” Tôi bắt tay Eik thật chặt.

“Cậu thì sao?” Eik nhìn tôi.
“Béo và mình thì ngưu tầm ngưu mã tầm mã.” Porm trả lời hộ tôi.
“Mình xin lỗi,” Eik nghiêm trang nói.

“Sao lại phải xin lỗi?” Porm gượng cười. “Mình trượt là tốt mà. Không cần phải tiếp tục học nữa. Mình đã phải chịu đựng nó hơn mười năm rồi, mình chỉ học đến đây thôi.”
“Đi kiếm cái gì ăn đi,” Eik đề nghị.

“Cậu là người ăn mừng, nên cậu phải đãi đấy, và lần này thì món vớ vẩn là không được đâu, đồng ý không?”

Tôi không thể không khâm phục Porm vì đã tiếp tục bông đùa cho dù vừa trải qua một nỗi thất vọng lớn. Một vài đứa con gái bật khóc khi không tìm được tên mình trên bảng. Kể cả bọn con trai lớn cũng không tránh khỏi cảm thấy buồn nản trong hoàn cảnh ấy. Những đứa đi cùng bố mẹ được quan tâm an ủi không ngớt như thể đó là thấy bại mang tính sống ch.ết vậy.

“Nói thật đi, cậu không buồn chút nào à?” Eik ngỡ ngàng hỏi khi thấy Porm hào hứng gặm phần gà nướng của mình.
“Không,” Porm trả lời. “Lo lắng chẳng mang lại cái gì, còn ăn ít ra sẽ giúp cậu no bụng.”
“Ừ, đương nhiên rồi, sao lại không chứ” Eik lầm bầm lắc đầu.

“Chán nhất là Chai không ở đây với chúng ta,” tôi nói.
“Đừng lo cho cậu ta.” Porm đặt mẩu xương gà nó đang cầm xuống. “Đằng nào cậu ta cũng định vào Rarm, chẳng có cớ gì để phải mất ngủ cày cuốc cho kỳ thi này hay dậy sớm đi xem kết quả, hay vui buồn vì thứ vô nghĩa này cả.”

“Sao cậu lại bảo là thứ vô nghĩa?” Tôi quắc mắt nhìn nó.
“Nhưng nó là như thế mà, cậu không thấy à?” Porm bướng bỉnh. “Nếu đỗ, cậu sẽ phải học sáng, trưa, tối, phải trải qua vô số kỳ thi và khi tốt nghiệp, thế vẫn chưa hết, không, thưa ngài: cậu vẫn phải đi săn việc.”

“Cậu hoàn toàn không định tiếp tục học nữa á?” Eik sững sờ hỏi.
“Ồ mình có chứ…” Porm quẹt mồm bằng mu bàn tay. “Nhưng mình sẽ học về thế giới, học từ đời thực. mình sẽ học cách giúp đỡ người nghèo, chứ không phải cách đề thành đạt trong cuộc sống như cậu.”

“Cứ việc,” Eik không chịu được nữa đành bỏ cuộc.
“Bây giờ chúng ta đã thuộc tầng lớp khác nhau, thấy không? Cậu là trí thức, còn mình là tầng lớp lao động.”
“Cậu muốn nói gì cứ việc.” Eik nghi ngại nhìn Porm. “Đừng hy vọng mình sẽ thăm cậu thường xuyên.”

“Thế còn cậu thì sao, Béo?” Porm quay ra hỏi. “Cậu có định tiếp tục học không?”
“Chả biết!” tôi trả lời, cảm thấy kiệt sức.
“Ồ, vậy bỏ qua đi.” Porm nhún vai tiếp tục ăn, không còn để ý đến Eik và tôi.

Nơi thông báo kết quả kỳ thi đã vắng tanh khi tôi quay lại đó. Không còn một ai, mặc dù vài tiếng trước khu vực này chật ních người xô đẩy chen lấn nhau để chạm tới tấm bảng thông báo giữa những ồn ả nói cười, reo hò và than khóc. Đây là nơi mà niềm hy vọng bị khước từ và được chấp thuận, nơi mà tương lai của tuổi trẻ đất nước được định đoạt, nơi của sự cạnh tranh khốc liệt khi mọi đấu thủ đem số mệnh tri thức của học ra đặt cược.

Tôi đi vòng quanh những tấm bảng. Những chiếc đèn gần đó tỏa ánh sáng yếu ớt xuống những bản danh sách có lưới bảo vệ. Tôi chăm chú săm soi từng bản một, từng dòng một, như thể đang mò kim dưới đáy bể.

Thời gian trôi qua, tôi bắt đầu cảm thấy đau âm ỉ nơi hai hốc mắt, nhưng vẫn không có mã số thi hay tên tôi trên bất kỳ danh sách nào. Đây là lần đầu tiên trong đời tôi cảm thấy hoàn toàn vô dụng và bất lực, cũng như cô độc và tuyệt vọng cùng cực.

“Mình đã đoán sẽ tìm thấy cậu ở đây.” Giọng nói quen thuộc vang lên phía sau tôi.
“Porm.” Tôi quay lại nhìn nó.
“Cậu nghĩ nếu nhìn mãi thì cuối cùng cũng thấy tên mình trên đấy chắc?” nó thản nhiên hỏi. “Bản thân cậu biết rõ là chẳng thay đổi được gì mà.”

“Đó là việc của mình.” Tôi dụi mắt. “Mình có thể làm thế này suốt đêm cũng chẳng hại gì đến ai cả.”
“Cậu làm mình thất vọng đấy.” Giọng Porm tha thiết, căng thẳng. “Mình đã tưởng cậu trên tầm những thứ như kỳ thi này.”
“Nho xanh,” tôi khịt mũi.

“Không đời nào,” nó vừa nói vừa nhìn thẳng vào mắt tôi. “Môn nào mình cũng nộp giấy trắng.”
“Cậu làm thế để làm gì cơ chứ?” tôi kêu lên, không tin vào tai mình.

Porm đứng im rồi trả lời chắc nịch: “Mình làm thế để cho người ta biết rằng mình hoàn toàn không đồng ý với phương pháp chọn lọc thí sinh đại học như thế này.”