Luke nhìn thoáng qua khuôn mặt nàng rồi nhấn mạnh chân ga, phóng xe ra khỏi con lộ sỏi đá để tiến về con đường đất với hai hàng cây cao trước mặt.
- Phải mất đến nửa giờ mới về đến Valmy được. Liệu em chịu nổi chứ? – Anh hỏi nhanh.

- Em sẽ chịu được cả giờ nữa. Con đầu lòng không sinh nhanh đâu. – Nàng trấn an, oằn người dưới cơn đau quặn thắt, không giống như điều bác sĩ Ange đã báo trước là sẽ có những cơn đau đều đặn êm ả.

Luke nhìn thấy nàng bấu chặt tay vào lòng, các khớp tay trắng bệch ra. Anh nhấn mạnh thêm chân ga nữa. Anh không có khái niệm gì về việc sinh con đầu lòng, nhưng trực giác cho anh biết đứa trẻ này không chờ đợi lâu hơn. Anh phóng nhanh qua Le Calvaire rồi đến Mosles, tự hỏi không biết phải nhờ đến bác sĩ Ange hay bà mụ Pichon.

- Em không cảm thấy… giống chút nào như em dự đoán… – Nàng thở dốc, ép tay lên vòng bụng căn tròn.

Luke nhớ lại đám đông huyên náo, và nỗi đau khổ tột cùng của nàng khi chứng kiến cảnh tượng. Anh không biết cú sốc đó có ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai gần ngày như thế nào nhưng trong trường hợp của Lisette, hẳn nhiên việc này đã thúc đẩy nàng sinh sớm hơn.

- Em giữ chặt lấy. – Anh rắn giọng nói – Chúng ta sắp đến nơi rồi.
- Nhanh nữa lên! – Nàng thở dốc – Đứa bé sắp ra rồi đây.
- Chúa ơi! – Anh dậm chân xuống sàn xe, rú ga phóng lên ngọn đồi hướng về khu rừng sồi, bỏ lại phía sau một đám bụi mù.

Anh ngẫm nghĩ phải tìm bác sĩ Ange hoặc bà mụ Pichon. Thế là phải mất thêm 30 phút nữa, cũng có thể là 40 phút. Nhưng nếu đứa bé ra đời trong lúc anh đi khỏi thì sao? Ông già Henri hoàn toàn không thể xử lý được tình huống này, như thế có nghĩa là anh phải ở lại bên nàng trong lúc Henri lái xe đi Saint – Marie – des – Ponts để rước bác sĩ hoặc bà mụ. Nếu đúng như lời Lisette, đứa bé sắp ra không chần chờ được nữa, có thể anh là người đỡ nó chào đời.

- Chúa ơi! – Anh lại kêu lên, lái xe rẽ ra khỏi cánh rừng và lao về con đường dài viền hàng cây đoạn. Anh cảm thấy mình đang bước vào một cuộc chiến đấu, không biết cái gì đang chờ đợi mình, và không biết phải hành động như thế nào.

- Em có thể nói chuyện với anh giữa lúc sinh nở chứ? – Anh hỏi căng thẳng khi chiếc xe thắng rít và đỗ lại bên ngoài chuồng ngựa.

- Em chắc rằng đứa bé sinh nhanh cũng không cần giúp đỡ nhiều. – Nàng nói, cố gắng tạo vẻ tự tin hơn nàng cảm thấy và chệnh choạng rời khỏi xe. Chợt đột ngột dừng lại vì một cơn đau khác như dao cắt lại đến.

Luke chạy đến bên nàng, vòng tay đỡ lưng nàng. Nàng tựa vào anh, dồn dập thở. Cơn đau từ từ dịu xuống và nàng hấp tấp nói:
- Giúp em lên cầu thang, Luke ơi. Em nghĩ đến lúc rồi.
Anh gần như bế nàng lên các bậc thang đá trắng, vừa lên tiếng gọi ông Henri.

Viên bá tước chạy ra khỏi phòng, trố mắt nhìn họ sửng sốt:
- Gì thế này, có việc gì thế?
- Đứa bé! – Luke đáp gọn – Sắp ra rồi. Bác lấy xe đi rước bác sĩ Ange hoặc bà Pichon đến nhanh lên.
Một cơn đau khác lại ập đến làm Lisette rên rỉ và oằn người bên cánh tay nâng đỡ của Luke.

- Nhanh lên! – Luke hét lên – Đừng để mất thời giờ.
Henri không chần chờ. Ông bước vội ra ngoài và phóng đến chiếc xe hơi.
Mồ hôi chảy đầm đìa trên trán nàng.
- Nó sắp ra rồi! – Nàng thở hổn hển, bám lấy tay anh – Ôi Luke ơi! Đứa bé đây rồi!

Anh đưa nàng vào phòng ngủ. Nàng ngã vật xuống giường, thở gấp rút, đuối sức đến nỗi không thể nào nhấc người lên được. Anh mở áo khoác của nàng, tung váy lên và kéo qυầи ɭót ra khỏi chân. Không còn thì giờ để tìm nước nóng. Không kịp lấy khăn lông. Không kịp làm gì cả. Đầu đứa bé đã ló ra nơi cửa mình nàng.

- Ngoan nhé, Lisette! – Anh khuyến khích khi nàng rên lên và đầu đứa bé hiện dần ra – Nhẹ nhàng thôi mà!

Luke trông thấy một đôi mắt nhắm nghiền, một khuôn mặt đỏ hỏn nhăn nheo và chiếc miệng đã biết mở ra để thở. Lisette thở hắt ra và một dòng nước chảy cuộn ra, trong sự ngạc nhiên không thể diễn tả của Luke Brandon, đứa con của Dieter Meyer tuột ra, oà khóc trên đôi tay chờ đợi của anh.

Khi ông Henri trở về cùng bác sĩ Ange, đứa bé đã được quấn trong một tấm khăn và Lisette đường hoàng trong bộ áo ngủ đang nâng niu nó trên ngực nàng.
- Chúa ơi! – Bác sĩ Ange kêu lên, dừng chân lại nơi ngưỡng cửa – Còn gì cho tôi làm nữa đâu?
Luke mỉm cười:

- Tôi chưa cắt dây rốn. Tôi nghĩ chắc bác sĩ thích tự tay làm việc đó hơn.
Bác sĩ Ange vội bước đến.
- Trước kia, tôi sẽ cứ nghĩ đây là một ca đẻ khó đấy chứ! – Ông phấn khởi nói, đỡ lấy đứa bé từ tay Lisette và đặt xuống giường.

Đứa bé chợt oà khóc. Bác sĩ Ange mở tấm khăn ra và nhìn ngắm một cách hài lòng.

- Xin chúc mừng bà Dering. Bà có một đứa con trai kháu khỉnh quá. Có lẽ hơi nhỏ một chút, nhưng đây chính là nỗi mong chờ sau những tháng ngày mang nặng. – Ông chợt quay lại hỏi – Nhà có cái cân nào không? – Ông chắc chắn rằng trọng lượng là một lợi điểm quan trọng đối với bất cứ ai.

- Năm pound ba ounce. – Năm phút sau ông lên tiếng và nhận xét – Thằng bé cần được chăm sóc đặc biệt một chút, thế nhưng nó cũng khoẻ lắm rồi, xem nó khóc to thế kìa. Thôi, ôm nó vào lòng đi. Xin chào ông Bá tước. Xin chào bà. Chào ông.

Ông vội vã quay đi, tự hỏi không biết gã người Anh ấy là ai, có phải là cha đứa bé hay không. Tuy vậy ông cảm thấy không chắc lắm. Tóc của gã Anh rõ ràng màu đen, mắt màu xanh. Tóc đứa bé vàng sẫm, và theo ông, nó sẽ giữ màu ấy cả đời. Không, gã người Anh ấy không phải là cha của đứa bé, và cả người chồng của cô ta cũng không phải nốt.

Ông nhíu mày ném chiếc túi vào phía sau xe. Một giả thiết nữa vừa hiện ra trong trí ông, nhưng vội gạt đi vì điều ấy quái lạ và phi lý quá, nếu nghiêm túc không thể suy đoán như thế được.

- Em định đặt tên cho nó là gì? – Luke hỏi, anh đang ngồi bên giường trong khi nàng cho con bú, mái tóc nàng nhẹ buông trên khuôn mặt rạng rỡ.
- Em muốn đặt tên cho nó là Luke, như anh. – Nàng mỉm cười nói.
Anh cười nhếch mép:

- Đừng làm thế, chỉ gây hiểu lầm thêm thôi. Em đừng quên rằng Greg cho rằng chính anh là người mà em đã yêu tha thiết.
Mắt nàng tối sầm lại, mất cả vui:

- Anh ấy để ý đến thế sao? – Nàng hỏi và không mong đợi được trấn an – Anh ấy không kể gì khi cho rằng chính anh là người em yêu, nhưng nếu khi anh ấy biết ra được chính Dieter…

- Anh không biết được. – Luke thành thật nói và quay mặt đi nên nàng không thấy được ánh mắt anh. Anh mong rằng Greg Dering sẽ quan tâm đến điều ấy. Anh mong rằng hắn sẽ lìa xa nàng và không bao giờ quay trở lại. Khi đã trấn tĩnh lại, anh quay sang nhìn nàng – Nếu anh ấy chú tâm đến thì có gì là quan trọng đâu. – Anh gằn giọng hỏi – Nếu anh ấy hoàn toàn không chấp nhận đứa bé thì đã sao nào?

Anh muốn nàng đáp không sao cả, rằng nàng không hề yêu Dering, rằng nàng sẽ hạnh phúc như hiện giờ, với đứa bé, với anh bên cạnh.
- Có chứ! – Nàng đáp, và giữa những lọn tóc sẫm màu, gương mặt nàng bỗng thất thần, ánh mắt đau khổ – Em sẽ không chịu nổi điều ấy đâu.

Miệng anh khô khốc, anh thật ngốc nghếch mới hỏi thế. Nhưng sao nàng lại quá trung thành với một kẻ chỉ mới quen biết qua. Anh dám chắc rằng khi Dering trở về, những ảo tưởng của nàng sẽ tan vỡ hết. Đến lúc đó, anh sẽ nâng đỡ nàng, sẽ yêu thương nàng. Còn bây giờ hãy chờ đợi.

Nàng đặt tên cho con là Dominic. Đó là một cái tên gốc Pháp và nghe có vẻ không lạ tai ở Caliphornia. Một cái tên cũng bắt đầu với mẫu tự giống như tên của Dieter.

Thằng bé rất ngoan hiền, không gây cho nàng nhớ lại tính tình dữ dội của Dieter chút nào. Nhưng rõ ràng có nét cha con giống nhau ở những đường nét cứng rắn của chiếc cằm và quai hàm, ở cặp lông mi đen và mái tóc vàng sẫm óng mượt.

Một tuần sau khi sinh, nàng đã bắt đầu nấu nướng, giặt giũ, đi chợ, đứa bé lúc nào cũng ở bên nàng trong chiếc võng nhỏ do cha nàng làm cho để dùng tạm.

Vào tháng ba, nàng nhận được một lá thư ngắn của Greg viết vội cho biết đơn vị của chàng đang tiến sát vào mạn sông Rhine. Đến cuối tháng, họ đã vượt sông Rhine. Luke bảo rằng chiến tranh đã đến giai đoạn cuối, quân Đức không còn cách lựa chọn nào khác ngoài việc phải đầu hàng.

Vào tháng tư, Greg lại viết thư cho nàng hay quân Mỹ và quân Nga đã gặp nhau trên bờ sông Elbe. Ở nhà họ mượn được radio của ông già Bleriot, và nghe tin quân Nga đang tiến về Berlin, quân đoàn thứ nhất của Pháp đã đến hồ Constance.

- Cuộc đầu hàng không còn bao lâu nữa. – Nàng nói với ánh mắt trông chờ – Khi ấy, chỉ mất vài tuần, mà cũng có thể vài ngày là Greg sẽ về đến đây.

Nàng cài chiếc lược đồi mồi không ngay nên tóc rũ xuống cả hai bên má. Nàng mặc chiếc áo sơ mi đỏ và váy len màu trắng, trông như đang ở điện Elysées chứ không phải nơi chuồng ngựa tại Normandy này.

- Greg bây giờ đang ở đâu nhỉ? – Luke hỏi, cố gắng giữ giọng bình thản. Thật tình anh không muốn Greg Dering quay trở lại. Anh không muốn phải chứng kiến cảnh đoàn tụ hoan hỉ. Anh không muốn đối diện với điều kinh khủng là Dering coi con của Meyer là của mình.

Lisette nhìn lại lá thư cuối cùng viết nguệch ngoạc vội vã của chồng. Nàng đáp:
- Họ đang di chuyển vế phía Nam, tiến về Munich. Anh ấy dự đoán sẽ đến nơi Dachau nào đó vào ngày hôm sau. Em cũng không biết nó nằm ở đâu nữa. Em chưa nghe nói đến bao giờ. Nó không có trên bản đồ đâu.

Luke cũng chưa nghe nói đến nơi ấy, nhưng nếu quân Mỹ đang kéo về phía Nam nhanh chóng như thế, còn quân Nga đã đến Berlin, thì ngày tàn của cuộc chiến quả không còn bao lâu nữa.

Ngày ấy đã đến một tuần lễ sau đó. Họ nghe radio báo rằng quân Đức sẽ đầu hàng và hầu như tức thì, chuông trên giáo đường Saint – Marie – des – Ponts đồng loạt đổ vang.

Luke vui mừng nâng bổng Lisette lên và xoay nàng mấy vòng. Ông Henri cũng gần như điên lên vì vui sướng. Ông nói lảm nhảm, hôn Lisette, hôn Luke, hôn thằng bé, rồi treo lá cờ tam sắc lên cửa sổ. Cơn ác mộng đã qua. Quân Đức đã quỵ ngã và châu Âu lại được tự do. Một tuần sau Greg về đến Valmy, Luke và ông Henri đang vào làng thăm ông già Bleriot uống rượu say bị ngã gãy chân. Lisette đang cắm hoa hồng trong chiếc giường con bên cạnh nàng. Khi nghe tiếng động cơ xe đến gần, tay nàng bỗng như tê cóng hẳn đi. Một chiếc xe Jeep, đúng là xe Jeep quân đội rồi.

Nàng bỏ mặc đám hoa hồng, rời khỏi phòng, hấp tấp chạy xuống các bậc thang đá trắng, qua vòm cổng, chạy ra ngoài đường. Chàng mặc quân phục trông thật khoẻ mạnh, cân xứng và đẹp trai vô cùng. Trong khoảnh khắc, nàng chợt loạng choạng ngã xuống và chàng trông thấy vợ. Chàng thét to tên nàng và nhảy ra khỏi xe, mắt rực sáng, chàng lao về phía nàng. Không còn do dự gì nữa, nàng buông mình vào cánh tay chồng như một mũi tên. Chỉ khi tựa được vào ngực chàng, nàng mới dám tự thú nhận mình đã lo sợ biết bao, sợ chàng không bao giờ quay về, rằng chàng bị báo đã mât tích, rằng nàng sẽ không bao giờ gặp lại chàng nữa.

- Chao ôi! Em vui quá khi anh trở về! – Nàng thốt lên sung sướng, đôi tay quấn chặt lấy cổ Greg. Khi chàng cúi xuống nhìn nàng, để nàng trông thấy đốm vàng sáng rực trong con ngươi mắt chàng và mớ tóc quăn loà xoà trên trán, nàng nghẹn ngào kêu lên – Em nhớ anh, Greg, em nhớ anh quá!

Chàng thấy nhẹ cả người. Đã 10 tháng rồi từ khi họ chia tay, một thời gian đủ dài để nàng có thể thay đổi ý kiến về đám cưới vội vã mà Greg đã dẫn dụ nàng vào, và nàng đã không lãng quên chàng. Ký ức về đêm tân hôn vẫn còn đọng mãi trong nàng qua những tháng ngày dài chờ đợi như chính chàng cũng nhớ mãi.

- Chúng ta không còn chia cắt nữa đâu. – Chàng thầm thì hứa – Lần này anh trở về, em phải đi theo anh. – Rồi môi chàng lần xuống môi nàng trong chiếc hôn cuồng nhiệt, thèm khát khiến nàng cảm thấy rạo rực.

Chàng bế thốc nàng trên cánh tay, nâng nàng lên các bậc thang đá vào trong phòng khách ngập nắng và cùng nàng ngã xuống giường trong phòng bên cạnh. Nàng định cho chàng biết về Dominic, nhưng Greg không cho nàng một cơ hội nào cả.

- Khoan đã. – Giọng chàng đặc sệt – Chúng ta sẽ nói chuyện sau. Bây giờ anh chỉ muốn yêu em thôi. Lâu quá rồi chúng ta chưa được yêu nhau…
Thằng bé không quen bị mẹ bỏ quên lâu bỗng ậm oẹ khóc thét lên. Greg giật mình nhỏm dậy:
- Gì thế? – Chàng sửng sốt hỏi.

Nàng cảm thấy máu dồn lên tai nóng bừng. Tóc nàng rơi xõa trên nền gối trắng.
- Thằng bé. Con của em.
Chàng sững nhìn nàng và nhảy xuống giường chạy vào phòng khách. Nàng hấp tấp vừa bước vào theo chồng vừa mặc vội y phục vào.
- Em không viết thư cho anh biết vì em sợ anh sẽ giận.

- Giận à? – Chàng đứng thân trần giữa căn phòng ngập nắng, nhấc cao đứa bé trên tay – Nhưng trông nó kháu khỉnh thế này! Tuyệt quá!
Nàng tựa vào song cửa, cảm thấy nhẹ hẳn lo âu. Chàng lại hỏi:
- Nó sinh được khi nào vậy em? Mấy tháng rồi?
- Năm tháng. Nó sinh hôm tháng hai. Em đặt tên cho con là Dominic.

Greg cười lên thích thú:
- Nó bụ bẫm quá chứ! Thật bất ngờ! Lúc mới sinh nó nặng bao nhiêu ký hả em?
Nàng đã lầm to rồi. Chàng không biết gì hết.
- Năm pound ba ounce. – Nàng chậm rãi đáp – Greg ơi! Nó không phải…

- Trẻ con sinh thiếu tháng mà nặng thế cũng tốt lắm rồi! – Greg ngắm nhìn thằng bé đầy thán phục – Em gái anh cũng sinh thiếu tháng. Chỉ mới bảy tháng thôi nhưng nặng 4 pound rưỡi. Mẹ anh không bao giờ ngờ được bà sẽ sinh tốt như vậy. Thằng bé thích thú vì được nhấc bổng trên không nên nắm chặt lấy ngón tay của Greg và ậm ự một cách thơ ngây.

Nàng biết nếu bước đến nàng sẽ quỵ xuống.
- Greg! Nghe em đây! Anh không hiểu gì hết…
Có tiếng xe Citroen nổ vang ngoài cổng và chạy vào sân.
- Ba sẽ nói chuyện với con sau. – Greg nói với Dominic. Chàng nhẹ nhàng đặt đứa bé xuống giường và vội vã đi tìm quần áo mặc vào.

Bây giờ nàng không thể kể gì cho chàng nghe cả, vì Luke và cha nàng sắp vào rồi, à, cả Luke nữa. Nàng vẫn chưa cho chàng biết về Luke.
- Luke Brandon về với cha em. – Nàng nói nhanh – Anh ấy chưa ch.ết. Anh ấy trốn thoát được và đã ở đây từ tháng Giêng.
Greg chợt ngừng tay cài dây thắt lưng.
- Sao? Brandon đã…

Nàng cảm thấy chàng vụt liên tưởng đến đứa con. Nàng thấy chàng đang nghi ngờ. Greg đã ngờ vực về mối quan hệ giữa 2 người từ trước. Nàng chạy đến bên cạnh và nắm tay chồng:

- Greg! Em đâu có yêu Luke! Em chưa bao giờ yêu Luke cả! Tất cả chỉ là sự hiểu lầm. Anh ấy sống ở đây chỉ như một người bạn thôi…
Có tiếng chân của ông Henri và Luke đang bước lên những bậc thang. Greg siết mạnh cổ tay nàng khiến nàng phải kêu lên vì đau đớn.

- Thật không? – Chàng hỏi gấp – Em chưa bao giờ yêu anh ấy thật à?
- Không. Em yêu anh.
Đây là lần đầu tiên nàng thổ lộ với chồng điều ấy. Chàng nở một nụ cười rạng rỡ xoá hết âu lo.
- Thế thì tốt! – Chàng buông nàng ra và kéo lại áo – Trong trường hợp này anh có thể chia buồn với anh ấy.

- Lisette? Greg về đây rồi phải không? – Cha nàng gọi.
Nàng kéo một sợi tóc ướt đẫm mồ hôi trên trán.

- Dạ! – Nàng đáp, thở một hơi dài rồi bước vội ra phòng khách. Nàng phải nói chuyện với Greg sau, nàng sẽ kể cho chàng nghe về cha của Dominic, cho biết chàng đã hiểu lầm khi nàng bảo không yêu Luke, ý nàng muốn nói rằng nàng không bao giờ yêu Luke mà người nàng yêu chính là Dieter Meyer, chính là người mà nàng muốn nhắc đến trong câu chuyện giữa hai người trước ngày cưới, người mà nàng đã bảo rằng sau đó nàng sẽ không thể yêu ai khác hơn thế nữa.

- Anh ấy về được nửa tiếng rồi ba ạ! – Nàng nói và biết Luke đang mím môi nhìn đầu tóc rối tung và y phục nhàu nát của nàng.
- Thật là một tin vui. Anh ấy về phép đấy à? Hay được về nhà vĩnh viễn luôn?
- Cháu về phép, thưa bác! – Greg đáp, chàng bước ra khỏi phòng đứng sau lưng vợ.

- Thật là vui mừng khi được gặp lại anh. – Ông Henri thành thật nói và nồng nhiệt bắt tay chàng – Cháu về phép được bao lâu? Hai mươi bốn giờ? Hay 48 tiếng?
- Hai mươi bốn! – Greg đáp và quay sang chìa tay cho Luke – Gặp lại anh mừng quá, Brandon ạ, tôi luôn nghĩ rằng anh khôn ngoan lắm, bọn phỉ không dễ gì bắt nổi anh được.

Luke phải cố dằn lòng ghen tuông gượng nói:
- Kể ra thoát khỏi bọn chúng cũng gay go lắm. – Anh biết dù có cố gắng bao nhiêu đi nữa, anh cũng không bao giờ ghét được chàng trai Mỹ điển trai này – Anh vào trận nào sau khi rời khỏi Valmy?
Đôi mắt màu rượu của Greg tối sầm ại.

- Mấy ngày trước đây là kinh khủng nhất. Anh có bao giờ nghe nói đến Dachau chưa?
Luke lắc đầu.
- Lisette nói anh có nhắc đến nơi ấy trong thư. Đó là cái gì thế? Một thành phố à? Hay một ngôi làng?
Làn da trên gương mặt rắn rỏi của Greg căng ra:

- Không! – Chàng đáp, trong giọng nói có vẻ gì khiến Luke thấy ớn lạnh cả xương sống – Đó là tên một cái trại.
- Trại tù binh à?
Greg lắc đầu, khép mắt lại:

- Không, một trại tập trung. Một trong những trại được bọn Đức dùng để nhốt người Do Thái và những người mà họ không thích. – Chàng tiến đến cửa sổ và đăm đăm nhìn xuống sân – Có hàng ngàn người ở đó khi chúng tôi giải phóng họ. Đàn ông, đàn bà, con nít, tất cả đều sống dở ch.ết dở. – Chàng bỗng run giọng – Anh không thể hình dung được đâu. Mùi hôi thối, những thân người. Bọn lính canh chạy thoát nhưng những người bị giam giữ đâu thể chạy nổi. Họ bước đi còn không được nữa mà.

Chàng ngừng một lúc rồi rắn giọng nói tiếp:

- Có một phòng chất đầy bô đụng tới trần. Những cái bô bằng kẽm nhỏ xíu. Các bà mẹ đã mang theo cho đám trẻ con của họ. Có trời mới biết bọn Đức sẽ đem họ đi đâu. – Chàng đưa một tay lên che mặt – Họ không cần đến những chiếc bô đó. Khi đến trại, họ bị lùa vào phòng hơi ngạt. Hàng trăm ngàn người như thế. Đàn ông, đàn bà, trẻ con. – Cổ nghẹn lại, chàng không thể nói tiếp được nữa.

Mọi người kinh hoàng nhìn Greg. Đôi mắt mở to của Lisette bỗng dại hẳn đi, gương mặt nàng trắng bệch. Nghĩ rằng nàng sắp ngất đến nơi, chàng vội nói:

- Ngày nào còn sống, tôi sẽ không bao giờ đặt chân lên đất Đức một lần nữa. Tôi sẽ không đời nào chịu ở chung một phòng với người Đức. Không bao giờ nói chuyện với họ.

Thằng bé chợt oà khóc. Greg đến bên chiếc giường con và nâng đứa bé lên tay dỗ dành, còn Lisette ngã vật xuống sàn, bất tỉnh.
Khi tỉnh dậy, nàng thấy mình đang nằm trên chiếc ghế dài có Greg bên cạnh với vẻ mặt đầy lo lắng.

- Anh xin lỗi, em yêu. Anh ngốc quá. Ai lại đi kể cho em nghe câu chuyện hãi hùng ấy giữa lúc vừa mới sinh và chưa được khoẻ nhiều.
Chàng cầm tay nàng, ấm áp và an ủi.

- Em đi đường xa được không? – Greg hỏi – Anh sắp phải đến đóng quân ở Paris sáu tháng tới. Anh muốn mang em theo, và anh phải đến đó liền ngay tối nay.

Cha nàng đang đứng dựa bên lò sưởi, chiếc dọc tẩu trong tay, nét mặt nghiêm nghị. Luke đứng cách đó vài bước, đôi mắt xanh sáng rực như muốn đốt cháy nàng. Cả hai đều đang chờ đợi nàng nói lên sự thật với Greg. Nàng biết nếu kể hết, cả một tương lai được làm vợ Greg sẽ đổ. Khi ấy Luke sẽ muốn nàng lấy anh, nhưng nàng đâu yêu Luke. Anh ta chỉ là bạn, và nàng đã không yêu anh, nàng yêu Greg.

Nàng nắm chặt tay Greg nói:
- Em mang theo Dominic đến Paris với em nhé?
Chàng mỉm cười:
- Xem kìa, được chứ sao không. Anh đã bảo rồi. Sẽ không còn chia cắt nữa. Không bao giờ.
Nàng nhận thấy Luke sững cả người, còn cha nàng bắt đầu lau tẩu thuốc để tránh ánh mắt nàng.

Nàng ngước nhìn gương mặt rắn rỏi đẹp trai của Greg. Nếu không yêu chàng, nàng biết mình sẽ kể hết sự thật với chàng. Nhưng nàng đã yêu và kinh hãi với ý nghĩ sẽ phải mất chàng.
- Em sẵn sàng đi bất cứ khi nào anh muốn. – Nàng thong thả đáp.

Lisette nghe Luke thở hắt ra. Nàng thấy anh bước nhanh tới trước. Mắt nàng nhìn anh cầu khẩn.
- Mọi việc thế là xong. – Greg nói và đứng lên – Để anh giúp em sắp xếp đồ đạc.
- Tôi muốn nói với anh việc này. – Luke nói với chàng, mặt tái hẳn.
Lisette cùng đứng dậy:

- Đừng! – Giọng nàng đầy đau khổ – Xin đừng, Luke ơi.
Greg chầm chậm đưa ánh mắt từ Luke sang Lisette rồi trở về Luke.
- Dù việc gì đi nữa, tôi cũng không muốn nghe. – Chàng nhẹ nhàng nói.
Ánh mắt họ gặp nhau một lúc lâu rồi Luke nhún vai, anh nói gọn:

- Không có gì cả. Tôi chỉ định nhờ anh cho tôi quá giang đến Caen. Tôi ở đây cũng lâu rồi. Đã đến lúc tôi phải về nhà thôi.

Họ rời Valmy vào lúc hoàng hôn. Bóng toà lâu đài đứng sừng sững đơn độc giữa nền trời tối sẫm. Cha nàng ôm chặt lấy nàng từ biệt, khuyên nàng đừng nhớ nhà, cầu mong nàng hạnh phúc.

Khi Greg và Luke đang chất hành lý vào xe, nàng lẻn bước đi, chạy xuống con đường dốc, vẹt đám cỏ cao để đến khu nghĩa trang, để nói một lời từ giã khác còn khó khăn hơn.
- Lisette đâu rồi? – Greg nói khi món hành lý cuối cùng đã được chất lên xe.
Luke nhún vai:

- Chắc là đang đi nhìn quanh một lần cuối. – Anh nói, nhưng biết chắc nàng đang ở nghĩa trang, và thoáng cảm thấy ghen tức, nhưng lần này lại không hướng về Greg.
Khi Lisette trở lại, cha nàng đang bế cháu. Nàng nhẹ nhàng đón đứa bé sang tay mình và hôn lên má ông.
- Au revoir, Papa. Con thương ba nhiều lắm.

- Au revoir, chérie. – Ông nói dịu dàng – Mong con được hạnh phúc.
Greg đã ngồi sẵn vào tay lái và nổ máy. Anh nói to:
- Chào ba. Con sẽ mang Lisette về đây nghỉ hè. Con xin hứa với ba.
Nàng ngồi trên băng ghế trước, ôm con vào lòng. Luke ngồi phía sau nàng, gương mặt đăm chiêu, ánh mắt xa xăm.

- Au revoir, papa. – Nàng lại kêu lên lần nữa khi xe bắt đầu lăn bánh nghiến đá sỏi, lạo xạo trên đường – Au revoir!