Quyển 1 - Chương 36: Làm ăn
Truyền Phú nói xong bèn lấy từ trong áo ra một sấp tiền giấy thật dày:
- Tổng cộng là một trăm hai mươi quan. Trong đó tám mươi quan là trả tiền mượn nhà sư phụ, bốn mươi quan là tiền lãi tháng này.
Trần Khác rút ra một tờ tiền mới tinh, cẩn thận vuốt phẳng. Thế giới này sớm đã phòng ngừa tiền giả, dùng một loại giấy thượng đẳng có màu vàng nhạt để in tiền. Trên tờ tiền có nhiều họa tiết phức tạp và giá trị của tờ tiền được in bằng hai màu đỏ và đen. Ngoài ra còn có văn tự của các cửa hiệu, kí tự của các gia đình kín đáo viết lên để ghi nhớ. Trên một tấc vuông của tờ tiền, có thể nói là tốn biết bao tâm tư, không thể không thừa nhận, trình độ in ấn của thời đại này, rất khó bị sao chép.
- Nếu là vàng thật bạc thật thì càng tốt…
Trong lòng Trần Khác có chút cảm thán. Hắn lấy ra bốn mươi quan, đem số dư trả lại rồi nói:
- Vẫn nghèo khó chưa giàu, số tiền mượn chưa cần trả vội, sau này vẫn còn cần tiền để chi tiêu.
- Dạ…
Đối với những lời Trần Khác nói ra, Truyền Phú đã gần đến mức tin tưởng một cách mù quáng, liền cầm lấy số tiền đó rồi nói:
- Học đồ sẽ tính lãi cho sư phụ.
- Lãi nên tính…
Trần Khác gật gật đầu, bỗng sầm mặt mắng:
- Nhưng không cần phải tính toán chi li như vậy, đều là chỗ quen biết.
Nghĩ đến mấy tháng nay mình nỗ lực hao tâm, rốt cuộc đã nhận được hồi báo, tâm tình của hắn tương đối tốt, nói chuyện cười không ngừng.
- Chuyện nào ra chuyện đấy, mượn tiền phải trả lãi, sao có thể khiến người một nhà chịu thiệt.
Truyền Phú lắc đầu, chuyển sang đề tài khác nói:
- Sư phụ, có một chuyện cần sư phụ quyết định.
- Nói đi.
Trần Khác cười tủm tỉm nhìn Truyền Phú, làm sao càng nhìn y càng thấy giống thần tài?
- Ông chủ Lỗ của quán rượu Lỗ gia, đã đến nhà đệ tử vài lần.
Truyền Phú nhìn Trần Khác, dè dặt nói:
- Ông ta muốn theo đệ tử học xào rau.
- Ngươi nghĩ như thế nào?
Trần Khác nhấp một ngụm rượu quất, híp mắt hỏi.
- Sư phụ, đệ tử…
Truyền Phú lộ vẻ khó xử nói:
- Lúc trước đệ tử rất hận ông ta, nhưng hiện tại lại không còn hận ông ta nữa.
Nói đến đó Truyền Phú gãi đầu, trên mặt lộ vẻ hoang mang nói:
- Đệ tử luôn nghĩ, một ngày nào đó mình làm nên sự nghiệp, sẽ dẫm nát ông ta dưới chân mình. Nhưng hiện tại, suy nghĩ kia lại dần biến mất, không biết là vì sao.
- Cái này nói lên rằng, hai ngươi đã không còn ở cùng một địa vị.
Trần Khác mỉm cười nói:
- Cái gọi là đăng Đông Sơn nhi tiểu lỗ, đăng Thái Sơn nhi tiểu thiên hạ (Trèo lên Đông Sơn của nước lỗ, cả nước Lỗ nằm gọn trong tầm mắt. Trèo lên Thái Sơn, nhìn khắp đất trời)… Đương nhiên, hiện tại ngươi nhiều nhất chỉ là tiểu Thanh Thần mà thôi.
- Đệ tử nên làm sao bây giờ?
- Vậy phải xem hai ngươi có thù hận gì không thể giải không…
Trần Khác thản nhiên nói.
- Kỳ thực, cũng không có thù hận gì, chỉ là cạnh tranh trên kinh doanh thôi.
Truyền Phú suy nghĩ một chút nói:
- Chủ yếu là ông ta bức đệ tử dùng giá thấp bán cửa hàng, còn hôm khai trương thì đến làm loạn. Đây đều là ám hại trắng trợn, cũng không phải là đâm lén sau lưng.
Những chiêu thức hại người này kỳ thực cũng không phải bản lãnh của ông chủ Lỗ, đây đều là cách thức mà người của thời Tống thường dùng để bảo toàn thanh danh của mình. Chỉ có những kẻ sa cơ thất thế, mới không kể tốt xấu, hại người hại mình.
Đối với ông chủ Lỗ mà nói, cho dù không bắt được Lai Phúc, nhưng để duy trì nguyên trạng, thực sự không cần phải mạo phạm vương pháp.
- Ngươi là người nhân hậu, tâm cơ không đủ. Nếu ta truyền hết tài nghệ cho ngươi, chỉ sợ dạy xong thì cũng đói ch.ết sư phụ.
Trầm ngâm một lát, Trần Khác chậm rãi nói:
- Nhưng đập bát cơm của người khác, giống như giết cha mẹ. Việc buôn bán cần phải nói đến hòa khí, không nên vì một chút ân oán, mà đẩy y vào tuyệt lộ. Ai mà biết tương lai mình còn hơn người ta. Cho nên làm người nên lưu một đường sống, ngày sau còn có chỗ mà nhờ.
- Sư phụ, đệ tử nghe không hiểu. Rốt cuộc, sư phụ có dạy hay không?
Truyền Phú buồn bã hỏi.
- Ngu ngốc, đừng buộc ta phải nói thẳng ra!
Trần Khác mắng:
- Huyện Thanh Thần tuy không lớn, nhưng không phải một quán rượu của ngươi có thể bao hết. Một quán rượu dù lớn đến mấy cũng chỉ chứa được số lượng khách giới hạn. Ngươi nên chia khách hàng thành ba cấp, cao cấp, trung cấp cùng hạ cấp, như vậy mới có thể kiếm được lợi nhuận lớn nhất. Ngươi đã hiểu chưa?
- Rượu càng quý càng kiếm ra tiền, cái này thì đệ tử hiểu.
Truyền Phú gãi đầu nói:
- Nhưng làm sao có thể chia khách hàng thành ba cấp.
- Đem phương pháp xào rau dạy cho Lỗ Nhạc Ngư đi.
Trần Khác than nhẹ một tiếng nói:
- Phương pháp này không có gì phức tạp. Chỉ là một tầng giấy cửa sổ, đâm là thủng. Phòng bếp của ngươi nhiều người mắt tạp. Chỉ cần có người chủ tâm nghiên cứu, bí mật chắc chắn sẽ không giữ được.
Dừng một chút, hắn lại hạ giọng cười nói:
- Sao không thừa dịp phương pháp này còn bí mật, kiếm được cái giá tốt nhất, coi như là trút được giận.
- Làm như thế nào?
Truyền Phú trừng to mắt hỏi.
- Có thể dạy y phương pháp xào rau, nhưng không thể miễn phí. Y phải đồng ý với chúng ta, chia một phần lợi nhuận kiếm được.
Trần Khác vuốt vuốt cái cằm nhẵn thín, cực kỳ giống hồ ly, giảo hoạt nói:
- Mười phần thì chúng ta muốn chiếm bốn phần. Cửa hàng là của y, kinh doanh như thế nào cũng do y, chúng ta chỉ cần lấy lợi nhuận là được.
- Biện pháp này có chút quen quen…
Truyền Phú nói thầm trong lòng, đây không phải là biện pháp đối phó mình sao? Y không khói có chút lo lắng hỏi:
- Liệu có ảnh hưởng tới việc kinh doanh của Lai Phúc hay không?
- Sẽ không.
Trần Khác lắc đầu nói:
- Ngươi cứ theo phương pháp mà ta dạy truyền cho Lai Phúc, nhưng phải kéo dài thời gian chút. Không phải chúng ta ngừng kinh doanh hai tháng sao? Vậy thì để cho y ngừng kinh doanh tới cuối năm mới đã nghiền. Trong bốn tháng này, chúng ta dùng tiền đả thông bốn phía, củng cố lại địa vị. Nói thật, mấy món như ma bà đậu hủ, ngư hương nhục ti chỉ là món lợi nhỏ mà thôi. Mấy kẻ có tiền ăn hoài cũng chán.
- Cho nên chúng ta nên nắm chặt thời gian, sửa chữa quán rượu một lần, nâng cấp quán rượu lên một bậc.
Trần Khác nói tiếp:
- Những thực đơn vào ngày khai trương, chúng ta sẽ không dùng đến. Tất cả đều đổi lại, đương nhiên giá tiền cũng phải tăng lên.
- A, ngư hương nhục ti, hồi oa nhục (thịt hầm) cũng không làm sao?
Truyền Phú tiếc nuối nói.
- Làm, đương nhiên phải làm, nhưng sẽ đổi lại tên.
Trần Khác cười nói:
- Yêu cầu lớn nhất của khách hàng là mùi vị. Nhưng sang năm chúng ta đổi sang đồ ăn Hoài Dương. Nếu ai còn chỉ rõ ra không hợp với vị ngư hương nhục ti, khẳng định sẽ bị người khác chê cười.
- Còn việc tăng giá.
Truyền Phú lại lo lắng nói:
- Có thể khiến khách hàng không dám đến hay không?
- Đương nhiên là có một bộ phận chùn bước. Nhưng bù lại chúng ta sẽ có thêm một lượng khách có tiền. Mà người có tiền thường là những người phú hào hay danh sĩ. Mời được những người này đến ăn, thì danh tiếng của quán rượu càng nổi.
Trần Khác dựng thẳng ngón trỏ lên nói:
- Lòng người rất kỳ quái. Có đôi khi, càng đắt giá, người ta càng cảm thấy ngươi lợi hại, lại càng cam tâm trả tiền. Những kẻ chân chính có tiền, theo đuổi không phải là mùi vị, mà là thưởng thức.
Nói xong hắn nhìn Truyền Phú nói:
- Nói đến thưởng thức, ngươi biết thưởng thức là gì không?
- Không biết...
Truyền Phú lắc đầu.
- Ở thời đại này, sĩ phu yêu nhất là thưởng thức. Bọn họ yêu thích thanh nhã, xã hội coi thanh nhã là thời thượng. Nếu ngươi làm đồ ăn, cay đến làm người đổ mồ hôi đầm đìa, miệng thì sưng đỏ, thì làm sao có thể coi là thanh nhã. Cho dù, nhiều người thích ăn như vậy, nhưng kẻ có tiền khẳng định sẽ không ăn. Bọn họ sẽ thích việc nhàn nhã thưởng thức món rau xào, vừa đầy mỹ vị, vừa hợp với tạo dáng. Cho nên đồ ăn Hoài Dương vừa khéo thỏa mãn bọn họ.
- Người thượng lưu có tiền, chỉ sợ người khác nói mình không có phẩm giá. Phẩm giá chính là danh bài treo trên người bọn họ.
Trần Khác cười nói:
- Chỉ cần chúng ta có thức ăn ngon, phục vụ chu đáo, hoàn cảnh tao nhã, Lai Phúc tất nhiên có thể trở thành quán rượu dành cho người có tiền. Đến lúc đó, quán rượu sẽ trở thành nơi mọi người so bì phẩm giá.
- Sư phụ chính là sư phụ, từng câu từng từ đều là đạo lý.
Truyền Phú rốt cuộc đã thông, gật đầu thật mạnh nói:
- Đệ tử đã biết nên làm thế nào.
- Chuyện của ngươi, ta đã nói xong.
Trần Khác cầm vò rượu quất chưa mở ra để trước mặt Truyền Phú nói:
- Giúp ta làm một chuyện.
- Đương nhiên có thể.
Truyền Phú trừng to mắt hỏi:
- Sư phụ cứ phân phó.
- Ngươi cầm vò rượu này đưa đến nhà Lý Giản.
Trần Khác dặn dò nói:
- Y sẽ hỏi ngươi, rượu này từ đâu đến.
- Vâng.
Truyền Phú gật đầu nói:
- So với rượu sư phụ ủ, thì rượu của y chỉ giống như nước tiểu của ngựa.
- Ngươi đừng nhiều lời cùng y.
Trần Khác trầm giọng nói:
- Ngươi hỏi thẳng y xem có đồng ý lấy ra giấy phép, cùng chúng ta hùn vốn mở một hiệu buôn mới?
Cái đáng ghét nhất của thời Tống, chính là nhà nước giữ độc quyền về rượu. Ngoại trừ muối sắt nhiều thế hệ đều không cho phép bán tư ra, thì việc buôn bán rượu, đường, trà đều do quan phủ giữ độc quyền. Về sau những khuyết điểm của chính sách này mới lộ ra, nên đành phải cho phép thương nhân dùng hình thức mãi phác để gia nhập.
Cái gọi là mãi phác, chính là một loại chế độ bao thuế. Quan phủ sẽ đấu thầu gói sản phẩm, người mãi phác có thể báo ra mức thuế. Người nào báo ra mức cao nhất có thể lấy được giấy phép kinh doanh. Bọn họ được người là bao thương. Sau khi trở thành bao thương, liền đoạt được quyền lũng đoạn mức độ nhất định. Người không có giấy phép thì không được tham gia cạnh tranh.
Nói trắng ra, Trần Khác không chỉ không có quyền bán rượu. Ngay cả quyền ủ rượu ở nhà cũng không có. Chỉ có điều, ở niên đại này, người có tiền thường ủ rượu ngon trong nhà. Quan phủ không thể quản lý nổi, cũng chỉ đành mặc kệ.
- Liệu ông ta có đáp ứng không?
Truyền Phú hỏi.
- Y sẽ đáp ứng.
Trần Khác thản nhiên nói:
- Ngươi phải cho y hiểu được hai điểm. Giấy phép tuy khó lấy, nhưng huyện này còn có hai nhà. Y không hợp tác cùng chúng ta, chúng ta sẽ đi tìm nhà kia.
- Vậy thì ngày ch.ết của y đã đến.
Truyền Phú gật đầu nói.
- Đúng vậy.
Trần Khác vuốt cằm nói:
- Hơn nữa, chúng ta sẽ không tham lam, chỉ cần bốn phần lợi nhuận của y mà thôi..
- A…
Truyền Phú có chút không phục nói:
- Sư phụ, sao phải để cho y kiếm hết lợi nhuận. Chúng ta cứ đợi một thời gian, đợi đến khi thời gian mãi phác đến, chúng ta đưa ra giá tiền cao, đoạt lấy giấy phép của y là được.
- Kiếm tiền như vậy rất vất vả.
Trần Khác nở nụ cười giảo hoạt nói:
- Hơn nữa, nhà của ta vốn theo dòng dõi thư hương, không được dính đến hơi tiền.
Dừng một chút, hắn vẫn không kìm nổi giữ vẻ thần bí nói:
- Việc buôn bán vĩnh viễn là người dưới làm, người trên hưởng. Mặc kê ai là ông chủ, đều phải kiếm tiền cho ta.
Bí mật nằm ở việc men rượu. Rượu trái cây không thể dùng nguyên rượu lên men rượu mới. Mỗi lần ủ một vại, đều cần đủ men rượu. Trần Khác đã đem khu nhà phía đông cải tạo thành nơi chế men rượu. Cái kỹ thuật then chốt này, hắn sẽ không truyền cho bất cứ ai. Cho nên, Lý Giản kia muốn ủ rượu, phải đến chỗ hắn mua men rượu. Cho nên muốn rời khỏi hắn, nửa bước cũng khó đi. Không sợ y đùa giỡn trò gì.