Thái hoàng thái hậu hay tin Trấn Hải tự bị thiêu hủy, lòng đau tột độ nên lâm bệnh nặng, không lâu sau qua đời. Tối hôm lìa trần, bà nằm trên giường trong thư phòng ở cung Khôn Ninh, chăn nhung thêu hình một đóa chi thược dược màu tím than đắp ngang ngực. Khang Hi ngồi trên ghế chậu cạnh bên.

Ngoài sự hiện diện của hoàng thượng ra thì lão phật gia còn sai Dung ma ma trong đêm khuya ngồi kiệu đến phủ đệ gọi Phủ Viễn tướng quân vào hậu cung gặp mặt.
Nửa thời thần sau, Dương Tiêu Phong bước vô thư phòng làm lễ chào, xong đứng sau lưng hoàng đế, khuôn mặt không hiển lộ một biểu tình gì.
---oo0oo---

Bên ngoài thư phòng lúc bấy giờ còn có Khang thân vương, trắc phúc tấn, Tân Nguyên cách cách, Tô Khất và Mộc Đình Quý. Vương gia thần tình căng thẳng, thầm nhủ lần này nếu thái hoàng thái hậu qua đời sẽ chẳng còn ai đứng ra nhiếp chính nữa, có khác nào không đánh mà Ngao Bái gần như thắng được trận nội chiến này rồi, vậy thì mai đây, ngạo khí của phe gã sẽ càng khó ức chế.

Những người còn lại cũng nghẹn lời như thế, tâm trạng buồn bực đi tới đi lui trên hành lang dài thăm thẳm, lòng không còn tin tưởng nhiều vào ván cờ chính trị này nữa.
Duy chỉ một mình Tân Nguyên cách cách là dịu giọng khuyên:

- Các vị cứ bình tĩnh đừng sốt ruột, chuyện gì cũng có nhân quả mà. Hễ nhân sinh ai làm hiền nhất định gặp lành, làm ác sẽ gặp báo ứng.
Cơ mà ngoài miệng là vậy, Tân Nguyên cách cách xem chừng ra ngữ khí cũng cho thấy đã mất hẳn lòng tin.

Hiện tại chỉ còn nửa khắc nữa là đến giờ Hợi, mà ngự y nói với căn bệnh ác tính cộng thêm tuổi già sức yếu thái hoàng thái hậu sẽ không qua khỏi đêm nay.
---oo0oo---

Phía trong thư phòng, đỉnh đồng lư hương nghi ngút khói, thời gian từng giọt tí tách trôi đi. Dương Tiêu Phong và Khang Hi ai nấy đều lặng thinh trông vào khoảng không trước mặt không nói gì.
Chợt tiếng kẻng vang lên báo hiệu giờ Tuất đã qua.
Thái hoàng thái hậu thình lình mở mắt ra khẽ gọi:
- Hoàng thượng.

Khang Hi đau buồn vô hạn, bỏ ăn bỏ uống, khóc từ ban chiều, hai mắt sưng đỏ như hai quả nhót, lật đật cầm tay nội tổ nói:
- Trẫm ngồi cạnh thái hoàng thái hậu đây.

Thái hoàng thái hậu Hiếu Trang nhãn quan có dấu hiệu thất thần, khắp châu thân lạnh như băng, lên tiếng gọi hoàng đế rồi qua một lúc lâu sau mới thì thào nói:
- Hoàng thượng còn nhớ mấy năm trước, khi tiên hoàng còn sống có lần đã sai thái giám đánh ngài một trận vì lý do gì không?

Khang Hi nhìn nội tổ, nước mắt lưng tròng:
- Vì trẫm không thuộc Đế Phàm của Đường Thái Tông.
- Đế Phàm là gì? – Thái hoàng thái hậu cất giọng chậm rãi.
Khang Hi vội trả lời:
- Là đại cương của đế vương, quốc gia an nguy hưng phế bao gồm trong đó.
Thái hoàng thái hậu hỏi:

- Tại sao tiên hoàng khi đó không kêu những đứa con cháu khác đọc, chỉ biểu một mình hoàng thượng đọc thôi?
Khang Hi gật đầu thấu hiểu:

- Bởi vì tiên hoàng bảo tánh tình của trẫm ưa nghịch phá, trông không giống một nhân quân, nên cần phải siêng học Đế Phàm để tương lai bình thiên hạ, thoát tai ương, đổi cốt biến hóa khí chất.
- Vậy bây giờ ngài có thể đọc được không?
- Vâng! Trẫm đã thuộc làu rồi.

Trong khi hai bà cháu nói chuyện với nhau, Dương Tiêu Phong đứng gần đó cúi đầu im lặng.
- Vậy để ai gia hỏi hoàng thượng – Thái hoàng thái hậu giơ bàn tay kia vuốt vuốt lưng bàn tay cháu mình - Tư nhị giả đệ vi quốc dụng, câu nói này nghĩa là gì?
Khang Hi cúi đầu thưa:

- Tư nhị giả là chỉ văn võ nghị sự, văn học trị an, võ học trị loạn, văn võ giao đệ, vì quốc thiết dụng.
Thái hoàng thái hậu thở từng hơi mệt nhọc tuy vậy vẫn cố gật đầu hài lòng, gắng sức hỏi nữa:
- Tiếp theo Thái Tông đã nói những gì?
Khang Hi đáp ngay chẳng chút do dự:

- Trí nhược trường khí, hàng địa thành bại, định hô phong đoan, cực lãng thao thiên hưng vong, huyết hô nhất, đương thử chi tế, tắc quý cam hoa, nhị tiên vương tự.
- Nghĩa là gì?
Khang Hi cặn kẽ trả lời:

- Nghĩa là khi tổ quốc lâm vào tình thế tồn vong, thành bại định hô phong đoan, thì các chiến sĩ đang chiến đấu trên sa trường dầu biết bản thân của họ sẽ thân vong nhưng quyết không dứt trận. Thêm vào đó, đến lúc nước nhà bắt buộc phải chiến tranh thì người chủ soái phải là hạng người biết cường điệu võ, gác lại văn.

Trầm tư một lúc, thái hoàng thái hậu lại hỏi:
- Còn những hàng tiếp theo, hoàng thượng có đọc được hay không?
Khang Hi mau mắn gật đầu:

- Những hàng tiếp theo là cập hô hải nhạc ký án, ba trần dĩ thanh, ý thức đức chi dư cảm, phó cửu công chi đại hóa, đương thử chi tế, tắt kinh vát trụ nhỉ trọng thi thư.
- Đoạn này có nghĩa là gì?

- Đến lúc mà được quốc thái dân an và thiên hạ thái bình rồi thì kẻ cầm quyền cần phải đình chỉ chiến tranh, về nhà hưng học giáo văn.
Dương Tiêu Phong từ đầu tới giờ vẫn giữ yên lặng lắng nghe hai người trao đổi, biết giờ Hợi chuẩn bị lướt qua, tử thần sắp sửa tới gần kề.

Thái hoàng thái hậu cũng biết vậy thành thử tiếp tục hỏi:
- Còn gì nữa?
Khang Hi đọc nhanh:
- Thị tri văn võ nhị đồ, xã nhất bất khả, như thời u liệt, các hữu kỳ nghi, võ sĩ nho nhân yên khả phế giả.
Thái hoàng thái hậu mỉm cười:

- Đúng rồi! Thái Tông nói rất đúng! Một quốc gia hưng thịnh rất cần một võ sĩ và một nho nhân, không thể thiếu mất ai được.
Đoạn nhìn lên trần nhà, bà bảo:

- Chuẫn Cát Nhĩ ở Tây Bắc coi bộ gần đánh quân ta tới mức tan rã rồi, trong triều hiện thời lại có thêm đám gian thần tặc tử không ngừng lăm le ngôi báu, ai gia ra đi thật không cam lòng!
Đến bây giờ Dương Tiêu Phong mới lên tiếng, khom mình khuyên:

- Thái hoàng thái hậu xin đừng quá lo âu, mạc tướng và Khang thân vương cùng các vị chư tướng khác nhất định tả hữu phụng sự, một lòng phò trợ hoàng thượng.
Im lặng một lát để cho Dương Tiêu Phong nói xong, thái hoàng thái hậu cất giọng ôn tồn:

- Phủ Viễn tướng quân, khanh tuy không phải là hài nhi do ta mang nặng đẻ đau sanh ra nhưng từ nhỏ đã xem như con, hoặc ít ra không khác chi người thân trong gia đình. Lại nữa ai gia nhận biết hoàng thượng rất mến mộ khanh, vì ngài cảm thấy khanh trí tuệ triết nhân lại thần thông quảng đại, mạc trắc cao thâm, hành sự vượt ngoài ý nghĩ của người ta thành ra bất giác sinh lòng kính phục. Bởi thế cho nên ai gia hy vọng khanh mai này tiếp tục phò trợ hoàng thượng, giúp ngài chấn hưng sơn hà xã tắc.

Dương Tiêu Phong đứng chôn chân nghe chủ tử nhờ vả lần sau chót, cúi mặt lén thở dài, bụng bảo dạ đời này quen phải đại gia đình hoàng tộc này chẳng biết là phúc hay họa đây? Chỉ e chính bản thân cũng không bao giờ muốn thừa nhận tấm chân tình đó, mà chỉ muốn cả đời tự do tự tại chu du địa giác thiên nhai.

Thái hoàng thái hậu không đọc được tâm sự của vị tướng thống lĩnh quân đội Chính Bạch Kỳ, vừa dứt lời thì ngừng vài giây chờ xem phản ứng của y, sau khi thấy y kiên định gật đầu mới thêm lời:
- Ai gia thật tình mong muốn có văn võ nhị tướng, chứ không muốn tái diễn sự biến Huyền Vũ Môn…

Ngồi cạnh Dương Tiêu Phong, Khang Hi tuổi tác còn quá trẻ, tai nghe nội tổ dặn dò mà thần tình rối tinh rối mù, chỉ biết khóc và khóc.

Tuy nhiên Dương Tiêu Phong nghe thái hoàng thái hậu nói vậy là nhớ ngay đến Đường Cao Tổ Lý Uyên có ba người con trai. Một là thái tử Lý Kiến Thành, hai là Tấn vương Lý Thế Dân, và ba là Tề vương Lý Nguyên Cát. Ba huynh đệ gác bỏ tình máu mủ, đã không ngừng bài mưu lập kế sát hại nhau để tranh giành ngai vị. Cuối cùng Lý Thế Dân trong sự nghiệp quân chính đã tạo lập triều Đường, thống nhất đất nước. Công lao đóng góp cả đời to lớn không ai sánh nổi, đồng thời trong cuộc nam chinh bắc phạt trường kỳ ông cũng chiêu mộ được rất nhiều văn thần võ tướng võ nghệ cao cường.

Vào năm 626, Lý Thế Dân cho người phát động phong trào “sự biến Huyền Vũ Môn,” giết ch.ết anh trưởng để cướp địa vị thái tử. Ít lâu sau lại được Đường Cao Tổ nhường ngôi báu cho nên nắm luôn việc triều chính, lên ngai vua và đổi niên hiệu thành Trinh Quán, từ đó mở ra thời kỳ hoàng kim của xã hội phong kiến, từ “Trinh Quân chi trị" tới "Khai Nguyên thịnh thế,” đem đến đời sống no ấm cho muôn dân.

Tuy rằng giết anh ruột để cướp ngôi vua nhưng Đường Thái Tông Lý Thế Dân sở dĩ trở thành một bậc đế vương anh minh hiếm hoi trong lịch sử, một mặt là do trước đây đã lập được nhiều chiến công lẫy lừng chưa từng có, mặt khác là do lúc đó ông đủ khả năng kịp thời "nhảy qua lưng ngựa,” dứt võ tu văn, nhanh chóng thiết lập nền chính trị Trinh Quán ngay trên đống đổ nát hoang tàn của cuộc chiến bằng những sách lược vô cùng thông thái khiến cho người đời phải kinh ngạc.

Lại nói về thái hoàng thái hậu Hiếu Trang.
Trước phút nhắm mắt từ trần, Dương Tiêu Phong nghe bà gắng gượng bảo, tuy thanh âm yếu ớt nhưng từng chữ từng lời vô cùng mạch lạc:
- Muốn cho nước nhà hưng thịnh ắt phải có võ sĩ nho nhân, bất khả thiên phế, hiền thần đồng tâm phò thiên tử!

Thái hoàng thái hậu căn dặn xong xuôi tay về trời. Khang Hi ngồi trên ghế chậu á khẩu tắt tiếng, nét mặt ảm đạm, khóc không ra hơi. Dương Tiêu Phong quỳ xuống làm lễ khấu đầu, dung mạo cũng lộ vẻ thất sắc.