Chương 18: Nấu súp bổ dưỡng
Edit: Hoàng Nghiêm
Beta: Dứa Dứa
Sáng hôm sau Chu Vũ Hàm nấu một bữa sáng phong phú để chúc mừng hai đứa nhỏ bắt đầu khai giảng. Lâm Nhị vẫn nói câu cảm ơn như cũ, Chu Vũ Hàm để cho nó đọc sách nhưng chỉ cần có thời gian rảnh nó sẽ cướp công việc trong tay nàng. Cơm nước xong xuôi, Lâm Nhị một tay dắt Tiểu Hải một tay cầm túi sách liền xuất phát đi đến học đường, Chu Vũ Hàm nghĩ hôm nay lại bắt đầu một khởi đầu mới.
Sau khi ăn bữa sáng xong , Chu Vũ Hàm thương lượng với Chu Đại Phúc có thể mướn thêm người làm không, nếu không thì bận bịu sẽ làm không kịp. Chu Đại Phúc nói cũng được, nhưng lúc này khó tìm được người đáng tin cậy. Chu Vũ Hàm cho người viết thông báo cần người dán ở trên tường, nàng thì đi đến khách điếm Duyệt Lai tìm đại phu xem tài liệu.
Đợi đến nơi kêu tiểu nhị gọi giúp một tiếng, đại phu đi ra cũng không nói chuyện chỉ bảo Chu Vũ Hàm đi theo mình. Chỉ khi đến tiệm thuốc đại phu mới bắt đầu nói: “Ngươi đối với dược thiện cũng không biết nhiều, dược thiện bao gồm rất nhiều chủng loại, đâu chỉ là nấu mỗi súp. Đây là một trong những phương pháp làm. Thực liệu thuốc Đông y* cũng giống như thuốc đông y, tất cả chúng đều không giống nhau về tính chất. Trong dược thiện trị liệu, không chỉ chú ý tới tính chất nguyên liệu của nó mà cũng phải thực hiện kết hợp nó, như vậy mới phát huy hết hiệu quả trị liệu.
( * )Thực liệu, còn gọi là thực trị (dietetic therapy), là phương pháp dựa vào lý luận của y học cổ truyền để tiến hành lựa chọn các thực phẩm phù hợp (đơn thuần hoặc phối hợp với các vị thuốc) rồi gia công chế biến thành các đồ ăn thức uống nhằm mục đích phòng chống bệnh tật, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ cho con người. Như vậy, theo quan điểm của y học cổ truyền, lương thực và thực phẩm không chỉ có tác dụng chủ yếu là nuôi dưỡng cơ thể mà còn có công dụng chữa bệnh.
Chu Vũ Hàm nghe đại phu nói những lời này…nàng chỉ biết sững sờ nhìn ông, nàng muốn ông ấy chỉ bảo mấy cách làm thôi, đâu nghĩ sẽ cần biết nhiều như vậy.
“Như vầy có thể căn cứ vào tính hợp lý của dược thiện để lựa chọn, mới có thể bổ dưỡng thân thể tốt, chống bệnh tật. Một loại tính ôn (ấm) sử dụng trong thuốc đông y như gừng, hành tây, táo đỏ, hạnh nhân (quả óc chó), thịt dê, các loại hồi hương..., có thể giảm nhiệt bên trong, có tác dụng bổ dương, có thể dùng để điều trị chứng phong hàn, trợ âm; thanh nhiệt . Tính hàn (lạnh) dùng trong thực liệu thuốc đông y như đậu xanh, ngó sen, dưa hấu, lê, mã thầy, rau sam, cây hoa cúc … , có tác dụng thanh nhiệt giáng hỏa (tả hỏa), lương huyết có tác dụng giải độc, có thể dùng để trị nóng sốt, bổ dương .Còn có một thực liệu thuốc đông y, tương đối ôn hòa, được gọi là tính bình (bình thường). Dùng các loại thịt làm ví dụ như thịt dê, thịt chó tính ôn, thịt thỏ tính lương (mát), thịt ngựa tính hàn, thịt heo, thịt bò, thịt lừa tính bình.
Tiếp theo về ngũ vị , thực liệu thuốc đông y có vị chua (Toan) như ô mai, quả lựu, thu liễm, cố chát. Vị đắng (Khổ) của thuốc đông y có thể thanh nhiệt trừ thấp, hạ sốt , giải độc, như mướp đắng thanh nhiệt giải độc, hạnh nhân giúp điều hòa huyết áp. Vị ngọt (Cam) trong thuốc đông y có thể bổ dưỡng, điều hòa, giảm đau nhức mỏi như táo tàu, mật ong, đường mạch dùng tốt cho lá lách và dạ dày, dưỡng gan bổ phổi. Vị cay (Tân) của thuốc đông y tác dụng hành khí , hóa thấp, kiện tỳ, kháng khuẩn và kích thích tiêu hóa như gừng, hành tây, vỏ quất , sa nhân. Vị mặn (Hàm) của thuốc đông y có thể nhuận tràng, làm mềm, chữa táo bón như các loại rong biển. Thực liệu thuốc đông y có vị nhạt có thể thuận lợi tiểu tiện như phục linh, cây bo bo. Ứng dụng của dược thiện cũng có quan hệ mật thiết với ngũ vị và ngũ tạng (tâm, can, tì, phế, thận) của thực liệu thuốc đông y. Bình thường nói đến, ‘tân (vị cay) nhập phế (phổi), cam (vị ngọt) nhập tì (lá lách), khổ (vị đắng) nhập tâm (tim) , toan (vị chua) nhập can (gan) , hàm (vị mặn) nhập thận (quả thận)’.” Đại phu thấy Chu Vũ Hàm không biết gì về dược liệu nên nêu ra một số ví dụ cho nàng nghe.
Chu Vũ Hàm lúc này mới hiểu được, dược thiện không thể phối loạn, nếu người thể hàn ăn phải cái gì tính hàn thì họa vô đơn chí rồi ! Nếu đại phu không chỉ bảo mấy thứ này cho nàng, mà xảy ra chuyện gì thì biết làm sao đây? Chu Vũ Hàm có chút lo lắng.
“Cô nương không cần lo lắng quá, bây giờ cô cần nắm bắt tốt mấy cái này là được rồi. Còn có các mùa khác nhau, cô cứ căn cứ vào các mùa để phối hợp, bốn mùa đều có sự bổ ích tương trợ khác nhau, mùa xuân thích hợp tẩm bổ nhiều, trước mùa hạ thích hợp thanh bổ (đồ ăn đơn giản), suốt mùa hạ kéo dài phù hợp đạm bổ (đồ ăn thanh đạm), mùa thu thích hợp bình bổ (đồ ăn tươi mát), mùa đông thích hợp nhiệt bổ (đồ ăn ấm,nóng).” Đại phu một bên cầm dược, một bên chỉ dạy cho Chu Vũ Hàm.
Chu Vũ Hàm nghe xong cảm thấy mình học hỏi được không ít kiến thứ. Thầy thuốc đông y ở hiện đại không có nhiều người, thầy thuốc xem bệnh nổi tiếng càng quý hiếm hơn, giống như là treo đầu dê bán thịt chó*** thì đúng hơn, đơn thuốc đưa cho bệnh nhân đều tải từ trên mạng xuống. Cho nên sau này thuốc tây trở thành sự lựa chọn hàng đầu của mỗi người.
( *** )dùng để chỉ sự gian lận của những kẻ bán hàng lừa gạt người mua.
“Không cần ăn dược thiện hàng ngày, chủ yếu là phải kiên trì bền bỉ. Còn nữa, cô nương phải chú ý các dược liệu tương khắc nhau. Ta cảm thấy cô có nhiều thiên phú làm món súp bổ dưỡng.”
Chu Vũ Hàm nghe xong cảm thán đến lúc đó cũng không muốn xảy ra điều gì sai lầm dẫn đến kiện cáo, vậy thì mất nhiều hơn được. Nàng hỏi đại phu có thể chỉ bảo nàng làm vài món súp bổ dưỡng không ?
Nhưng đại phu chỉ cười cười, nói với nàng hiểu được đặc tính các loại dược liệu, sau đó phối hợp với nhau là có thể phát huy công hiệu, như bệnh gì không thể ăn cái gì, mấy ngày tiếp theo cũng đều nói như vậy.
Chu Vũ Hàm gần như phát điên, năm đó thi tiếng Anh nên tinh thần bị áp lực, lúc ngủ đều mang ra niệm hai câu. Nàng đành mang phương pháp này ra học, không nghĩ tới vẫn có hiệu quả, ví dụ như bệnh về gan kị vị cay, bệnh phổi kị vị đắng, bệnh tim và bệnh thận kị mặn, tỳ (lá lách) và bệnh đau bao tử kị chua ngọt. Đối với người bị chó cắn có thể chất suy yếu thì thích hợp tẩm bổ nhiều; người có thể chất khỏe mạnh không nên dùng nhiều thức ăn nóng; người bị thiên dương hư (chứng sợ lạnh ưa ấm. Mệt mỏi vô lực chân tay mát lạnh, tiểu tiện nhiều, trong dài, sắc màu trắng bệch, lưỡi nhạt, thân mập) thích hợp thức ăn ấm nóng, kiêng ăn thực phẩm lạnh; người bệnh thiên âm hư (triệu chứng nóng sốt không liên tục mà là sốt từng cơn) thích hợp thức ăn bổ dưỡng, kiêng thức ăn cay nóng, kiêng dùng thực phẩm lạnh; người có tì khí suy yếu, rối loạn tiêu hóa kiêng thức ăn dầu mỡ.
Hai ngày nay trong tiệm cũng đã thuê thêm người làm, là một nam tử mười bốn mười lăm tuổi sẽ phụ trách ở phía ngoài, trước kia có làm qua tiểu nhị ở tiểu lâu, người có chút khờ khạo, không biết nói chuyện nên bị ông chủ đuổi đi. Chu Vũ Hàm bảo cha nàng hỏi thăm hàng xóm một chút xem đã vi phạm vào chuyện gì mà bị ông chủ đuổi, Chu Đại Phúc nghe ngóng trở về nói giống hệt như nam nhân kia.
Hắn gọi là Trương Lỗi, lúc trước chắc là bị sinh non đoán chừng ở trong bụng mẹ ngột ngạt quá lâu, nên người có chút không linh hoạt. Cha hắn chỉ ở một mình nuôi hắn khôn lớn,tình huống trong nhà cũng không tốt. Chu Vũ Hàm ngẫm lại rồi quyết định thuê hắn, nàng chỉ cần hắn chăm chỉ chịu khó, một tháng trả hắn 600 văn. Thật ra Chu Vũ Hàm cũng đã hỏi qua tiểu nhị ở chỗ Triệu chưởng quầy rồi mới đưa ra giá tiền này.
Qua mười ngày nữa , đại phu nói ông ấy phải đi rồi phất tay áo ra đi ngay, ông ấy chỉ lưu lại một đơn thuốc cho nàng, ví dụ như bên trong ghi nữ nhân có thể ăn canh ô gà đen, có thể bỏ vào một ít nhân sâm, hoàng kỳ ,sơn dược và hạt bo bo năm lạng, đương quy & hạt sen hai lạng, đảng sâm và táo đỏ ba lạng, cẩu kỷ một lạng.
Còn có hoàng tinh (củ cây cơm nếp) nướng chân giò heo cho thêm đảng sâm, đại táo. Cái này đối với bệnh tỳ khí suy yếu, người suy dinh dưỡng, phổi hư ho khan, bệnh sau khi yếu ăn sẽ trở nên khỏe mạnh hơn.
Cân nhắc đến vấn đề chi phí, giá cả món súp này cũng phải tăng lên gấp đôi, buổi tối trở về để cho Lâm Nhị viết cáo thị dán ở ngoài cửa, chuẩn bị ngày mai khai trương, hi vọng mọi người đến mua nhiều hơn. Chu Vũ Hàm bắt đầu tưởng tượng ra viễn cảnh khai trương của ngày mai.
Ngày hôm sau Chu Vũ Hàm đi đến tiệm thuốc lấy nguyên liệu dược thiện , nhưng không dám mua nhiều, chủ yếu là không đủ tiền vốn. Không mua nổi, chỉ đủ mua một lần , chỉ còn cách ngày mai kiếm được tiền rồi đến mua sau. Thật sự là thời gian này đã sử dụng không ít tiền rồi.
Sáng sớm ngày thứ ba cũng không có ít người yêu thích món ăn mà đến, lần đầu tiên Chu Vũ Hàm chỉ làm bốn loại súp, đa số người đều có thể ăn được, nàng có ít lo lắng nên viết trước quầy là người bệnh không nên ăn cái gì. Ngày đầu tiên tiêu thụ không nhiều lắm, mọi người vẫn lựa chọn món súp, dù sao giá tiền mấy món súp bổ dưỡng kia cũng không rẻ, có người còn lo lắng không biết có thể ăn được hay không. Nhưng canh ô gà đen có không ít người mua, đại đa phần đều mang về nhà cho nương tử ăn.
Mấy ngày tiếp theo đã có thể nắm rõ lượng bán ra rồi , một ngày bán đi trừ tiền vốn đại khái có thể kiếm được sáu bảy trăm văn. Mỗi ngày Chu Vũ Hàm trên cơ bản không cần làm công việc gì. Buổi tối Lâm Nhị trở về sẽ giúp nàng nấu súp, ban ngày trong tiệm có Vương thị và Chu Đại Phúc hoặc là Trương Lỗi lấy tiền cùng làm chân chạy bàn. Bây giờ nàng nên toàn tâm toàn ý vào thêu giá y, không phải chỉ còn có hơn một tháng nữa là kết hôn sao.
Lúc Tưởng Văn đang bán đồ, nghe người khác nói trong nội thành có nhà mở quán súp, hắn nghĩ mua về nhà bồi dưỡng cho em trai uống, gần đây đệ ấy cũng mệt mỏi rồi. Hỏi thăm người ta tìm được quán ăn này, mới vừa bước vào cửa đã nghe thấy Vương thị gọi hắn: "Đại Lang! Sao con lại tới đây? "
"A, bá mẫu! Con nghe người ta nói gần đây có quán bán món súp rất bổ dưỡng, con đến xem rồi thuận tiện mua một ít mang về. Tại sao bá mẫu lại ở chỗ này vậy ?" Tưởng Văn có chút cẩn trọng hỏi Vương thị.
"Quán này là nhà ta mở ra, là chủ ý của Tiểu Hàm. Để ta gọi người đóng gói một ít cho con mang về!” Vương thị nghe thấy cửa hàng của nhà mình nổi tiếng như vậy nên trong lòng rất vui vẻ. Nói xong cũng không chờ Tưởng Văn nói thêm cái gì, bảo Trương Lỗi vào phòng bếp cầm cái hộp đựng thức ăn ra bỏ súp vào. Tưởng Văn có chút ngượng ngùng muốn từ chối, nhưng mà Vương thị căn bản không để cho hắn có cơ hội nói chuyện, còn bảo hắn mỗi ngày đều tới đây.
Tưởng Văn mơ mơ màng màng ra cửa như thế nào cũng không biết. Hắn cảm thấy mình không xứng với nàng, nhà nàng đã có cửa hàng rồi, mà chính bản thân mình vẫn còn gánh đòn gánh chạy khắp nơi bán hàng. Mỗi ngày vất vả mới kiếm được tiền, hắn còn phải tiết kiệm rất nhiều năm nữa mới mua được một cái cửa hàng, nhưng đến bây giờ trên tay hắn cũng không có bao nhiêu tiền. Về đến nhà cơm cũng không ăn cứ nằm trên giường suy nghĩ như vậy.
Buổi tối Chu Vũ Hàm nghe Vương thị nói Tưởng Văn tới quán, lúc đầu nàng mừng thầm tưởng rằng hắn đến xem nàng đấy, sau đó nghe Vương thị nói hắn không biết quán đấy của nhà mình. Nàng đoán rằng có thể làm tổn thương lòng tự ái của hắn rồi, Chu Vũ Hàm nghĩ về sau khi thành thân, hai người lại cố gắng kiếm thêm nhiều tiền một chút! Vương thị nếu biết suy nghĩ của nàng, nhất định sẽ nói nàng : Con còn chưa có gả đi đâu, đã biết thay người ta suy nghĩ rồi đấy.
Trong khoảng thời gian này Chu Đại Phúc ít đến trong quán hơn, bởi vì qua thời gian ngắn nữa mùa xuân tới sẽ bắt đầu gieo trồng. Trong nhà ai cũng bề bộn nhiều việc nên người vào trong thành cũng ít đi, người trong thôn loáng thoáng cảm thấy được trong nhà Chu Đại Phúc phát đạt lên, đã mở cửa hàng ở trong thành rồi.
Trương bà tử được xưng là bà tám, luôn nói huyên thuyên với người khác là trong nhà Chu Đại Phúc buôn bán lời rất nhiều tiền, trong thành cũng mua một căn phòng lớn, ba miệng ăn trong nhà đều đi hưởng phúc, lại để cho một mình ông ở nhà làm ruộng, bà ấy còn chạy tới hỏi Chu Đại Phúc làm buôn bán thì một ngày kiếm được bao nhiêu tiền, làm sinh ý gì, kiếm được tiền cũng đừng quên hương thân (người cùng quê) !
Tuy những người khác cũng có loại suy nghĩ này nhưng không giống như Trương bà tử mặt dày không có ý tứ này hỏi thẳng ra, mỗi khi Trương bà tử đang nói chuyện cùng một đám người trong thôn thì lớn tiếng hỏi Chu Đại Phúc, làm ông xấu hổ đều nói không ra lời.
Đôi khi Chu Đại Phúc có kể lại cho Vương thị nghe, Vương thị thiếu chút nữa vọt tới nhà Trương bà tử lý luận một trận với bà ta, chỉ có điều Chu Vũ Hàm cảm thấy không cần thiết phải làm như vậy, bảo bà không cần để ý tới bọn họ là được. Thật ra Chu Vũ Hàm vẫn không thích qua lại với người khác, nàng cảm thấy vẫn giống như kiếp trước ở một mình tại chung cư, không thích giao tiếp với hàng xóm, chỉ cần lúc gặp nhau gật đầu chào hỏi là được, không nhất thiết nhà mình làm chuyện gì đều để mọi người biết, nếu có hàng xóm như thím Trương, tính tình thím ấy thẳng thắn hiền lành, nói cái gì cũng không cần đề phòng, cũng không cần lo lắng thím ấy đi ra ngoài nói lung tung.
Lời ed : Chương này đề cập nhiều về dược trong đông y mà mình thì mù tịt trong lĩnh vực này. Mình đã cố gắng tìm kiếm trên gg và chuyển ngữ theo cách dễ hiểu nhất.