Bối rối, Sophia ngồi thật thẳng trên chiếc ghế tựa mà người ta chỉ cho bà. Tách riêng thời gian ở Hy Lạp, cuộc sống từ đó làm bà quen với việc có tiếp hoặc từ chối những nhà báo và những người hâm mộ vào nhà, nhưng cũng không đến gõ cửa nhà những người khác. Hẳn đã hai mươi năm, bà không đến gõ cửa nhà ai như thế này mà không báo trước. Giờ đây bà đã ngồi trong gian phòng này với ba người đàn ông ở quanh bà, bà tự hỏi họ có thể nghĩ gì về hành động khó chịu này của người phụ nữ láng giềng đến chào họ. Không để xảy ra những cái cách này nữa. Vì vậy bà muốn biện minh ngay. Liệu bà có thể giải thích với họ như bà đã nghĩ từ cửa sổ gác hai của mình?

Cái đó có thể khác khi ta nhìn những người thật gần. Marc nửa đứng nửa ngồi trên chiếc bàn lớn bằng gỗ, đôi chân mảnh khảnh bắt chéo, tư thế đẹp, bộ mặt khá đẹp nhìn bà mà không có vẻ sốt ruột. Ngồi trước mặt bà là Mathias, cũng có những nét đẹp, hơi nặng nề về phía dưới, nhưng ánh mắt xanh rõ màu nước biển nhạt, không tránh né. Lucien bận lấy ra những cốc và chai, mái tóc từng đợt hất ra đằng sau, bộ mặt trẻ con nhưng thắt cavát của đàn ông. Bà cảm thấy vững tâm. Bởi vì rốt cuộc, vì sao bà lại đến đây, nếu không phải bà có nỗi sợ hãi?

- Thế này – Bà nói khi nhận cốc rượu mà Lucien mỉm cười đưa cho bà – tôi tiếc là đã quấy rầy nhưng tôi cần mọi người giúp đỡ tôi.

Hai bộ mặt chờ đợi. Lúc này cần phải giải thích. Nhưng nói thế nào về một việc khá kỳ cục này? Lucien không nghe. Anh đi đi lại lại, hầu như bận bịu việc nấu một món ăn với yêu cầu cao, đòi hỏi hết nghị lực của anh và anh giữ độc quyền.

- Vấn đề là một chuyện kỳ lạ. Nhưng tôi cần mọi người giúp tôi – Sophia nhắc lại.
- Loại việc gì? – Marc dịu dàng hỏi – Để giúp.
- Thật khó nói và tôi biết rằng các ông đã làm việc nhiều trong tháng này. Vấn đề là đào một cái hố trong vườn nhà tôi.

- Can thiệp thô bạo về mặt trận phía Tây – Lucien lẩm bẩm.
- Tất nhiên – Sophia nói tiếp – tôi sẽ trả thù lao cho các ông nếu các ông đồng ý. Công nhận... ba mươi nghìn frăng cho ba người các ông.
- Ba mươi nghìn frăng? – Marc lẩm bẩm – cho một cái hố ư?

- Mưu toan mua chuộc của kẻ thù – Lucien lẩm bẩm không nghe thấy được.
Sophia khó chịu. Tuy nhiên, bà nghĩ mình rơi vào một căn nhà tốt. Cần phải tiếp tục.
- Vâng, ba mươi nghìn frăng cho một cái hố và với sự im lặng của các ông.
- Nhưng – Marc bắt đầu nói – Thưa bà...

- Relivaux, Sophia Relivaux. Tôi là người láng giềng bên phải các ông.
- Không – Mathias nói nhẹ nhàng – Không phải.
- Có chứ – Sophia nói – Tôi là người láng giềng ở bên phải các ông.

- Đúng thế – Mathias tiếp tục nói nhỏ – Nhưng bà không phải là Sophia Relivaux. Bà là vợ ông Relivaux. Nhưng, bà, bà là Sophia Siméonidis.
Marc và Lucien ngạc nhiên nhìn Mathias. Sophia mỉm cười.

- Giọng nữ cao trữ tình – Mathias nói tiếp – Manon Lescaut, bà Butterfly, Aida, Desdémone, La Bohème, Elektra... Thế là đã sáu năm bà không hát nữa. Cho phép tôi nói rằng tôi rất vinh dự có bà là láng giềng.

Mathias khẽ cúi đầu như một lời chào. Sophia nhìn anh và nghĩ rằng quả thật đây là một ngôi nhà tốt. Bà thở phào hài lòng, đưa mắt nhìn quanh gian phòng lớn, lát gạch vuông, tường trát thạch cao, còn dội tiếng vì đồ đạc không nhiều. Ba cửa sổ trên cao trông ra vườn thành vòm bán nguyệt. Gian phòng hơi giống nhà ăn ở tu viện. Qua một cửa thấp cũng hình vòm, Lucien xuất hiện rồi lại biến mất với chiếc muôi gỗ. Trong tu viện, người ta có thể nói hết, nhất là ở phòng ăn, bằng giọng nhỏ nhẹ.

- Vì ông ấy đã nói hết, việc đó miễn cho tôi việc tự giới thiệu – Sophia nói.
- Nhưng không phải chúng tôi – Marc nói, có vẻ hơi xúc động – Anh ấy là Mathias Delamarre...

- Không cần – Sophia ngắt lời – Tôi lấy làm ngượng ngùng đã nhận ra các ông vì chúng tôi nghe được nhiều chuyện mà không cố ý từ mảnh vườn này đến mảnh vườn kia.
- Không cố ý? – Lucien hỏi.
- Đúng là có cố ý một chút. Tôi đã nhìn và nghe mà còn chăm chú nữa. Tôi nhận ra ông ấy.

Sophia nghỉ một lát. Bà tự hỏi có phải Mathias hiểu rằng bà đã nhìn anh từ ô cửa sổ nhỏ không.

- Tôi không dò xét các ông. Các ông làm tôi quan tâm. Tôi nghĩ mình cần đến các ông. Các ông sẽ nói gì nếu, một buổi sáng, một cái cây được trồng trong vườn các ông mà các ông không hiểu vì sao cả?

- Thành thật mà nói – Lucien nói – Xét về tình trạng khu vườn, tôi không biết có phải người ta không giải thích.
- Không phải vấn đề – Marc nói – Hẳn bà nói tới cây sồi non ấy phải không?

- Đúng thế – Sophia nói – Nó đến vào một buổi sáng, không một lời. Tôi không biết người nào đã trồng nó. Đây không phải một món quà tặng. Không phải người làm vườn trồng.
- Chồng bà nghĩ gì về việc này? – Marc hỏi.

- Ông ấy thờ ơ với việc dó. Đó là một người đàn ông bận rộn.
- Bà muốn nói rằng ông ấy hoàn toàn coi thường ư? – Lucien nói.
- Tồi tệ hơn thế. Ông ấy còn không muốn tôi nói tới cái cây ấy. Việc đó làm ông tức giận.
- Kỳ lạ thật – Marc nói.
Lucien và Mathias gật đầu.

- Các ông thấy việc đó là kỳ lạ sao? Đúng thế chứ? – Sophia hỏi.
- Đúng thế – Marc nói.
- Tôi cũng vậy – Sophia lẩm bẩm.
- Thứ lỗi cho tôi về việc không hay biết của tôi – Marc nói – Bà là ca sĩ rất nổi tiếng phải không?

- Không – Sophia nói – Không phải một người rất nổi tiếng. Tôi có những thành công. Nhưng chưa bao giờ người ta gọi tôi là Siméonidis “ấy”. Không. Nếu các ông nghĩ tới một người hâm mộ nhiệt tình như chồng tôi đã gợi ý thế thì lạc hướng rồi. Tôi có những người hâm mộ nhưng tôi không khích động những người cuồng nhiệt. Các ông hãy hỏi Mathias, bạn các ông, vì ông ấy biết chuyện này.

Mathias đành lòng phác một cử chỉ mơ hồ.
- Dù sao vẫn cứ hơn điều đó một chút – Anh lẩm bẩm.
Một lúc im lặng, vẻ lịch sự thời thượng, Lucien lại rót rượu đầy các cốc.

- Thực tế – Lucien nói trong lúc khua chiếc muôi gỗ – bà đã sợ. Bà không buộc tội chồng bà, bà không buộc tội ai cả, nhất là bà không nghĩ gì hết, nhưng bà sợ.
- Tôi không bình thản – Sophia khẽ nói.

- Bởi vì một cái cây đã được trồng – Lucien nói tiếp – Cái đó muốn nói tới đất, đất ở vườn, về đất mà người ta sẽ không khuấy động tới bởi có cái cây ở trên đó. Đất bị bịt kín. Nói như vậy là có một cái mộ. Vấn đề không thiếu lý thú.

Lucien là con người thô bạo và không vòng vo để nói ý kiến của mình. Trong trường hợp này, anh có lý.
- Không đi quá xa – Sophia nói, luôn thì thầm – Hãy công nhận rằng tôi muốn biết rõ ràng đích xác. Biết có phải có gì đó ở dưới đất ấy.

- Hoặc một người nào đó – Lucien nói – Liệu bà có một lý do để nghĩ tới một người nào đó không? Chồng bà? Vụ việc bí ẩn? Những người tình nữ quấy rầy?

- Đủ rồi, Lucien – Marc nói – Không ai yêu cầu cậu gánh trách nhiệm – Bà Siméonidis đến đây vì việc đào một cái hố chứ không vì việc gì khác. Chúng ta hãy dừng ở đây, nếu cậu vui lòng. Không cần gây ra những điều tổn hại chẳng vì cái gì hết. Trong lúc này, đúng là vấn đề đào đất, đúng thế chứ?

- Vâng – Sophia nói – Ba mươi nghìn frăng.
- Vì sao nhiều tiền thế? Tất nhiên thật hấp dẫn. Chúng tôi đang không có lấy một xu dính túi.
- Tôi biết điều đó – Sophia nói.
- Nhưng đó không phải là lý do để ép bà một số tiền như vậy chỉ để đào một cái hố.

- Đó là việc mà người ta không bao giờ biết cả – Sophia nói – Sau cái hố... nếu có những việc tiếp theo, có thể là tôi thích sự im lặng. Và điều đó, hẳn tốn kém.
- Hiểu rồi – Mathias nói – Nhưng mọi người ở đây liệu có đồng ý đào, những việc tiếp theo hoặc không tiếp theo không?

Lại một lúc im lặng. Vấn đề thật không dễ dàng gì. Tất nhiên, trong hoàn cảnh của họ, tiền thật hấp dẫn. Mặt khác, vì tiền thành tòng phạm. Đúng ra, tòng phạm về việc gì?
- Tất nhiên cần phải làm việc này – Một giọng nói dịu dàng cất lên.

Mọi người quay lại. Người đỡ đầu già vào phòng, tự rót lấy một cốc, coi như không có chuyện gì xảy ra, chào bà Siméonidis. Sophia quan sát ông già. Nhìn gần, đây không phải là Alexandre Đại đế. Bởi vì người ông ta rất thẳng và gầy, ông già cao nhưng không cao nhiều đến thế. Nhưng ông ta có bộ mặt. Một vẻ đẹp đã tàn nhưng còn tạo ấn tượng. Không cứng rắn nhưng có những đường nét rõ ràng, chiếc mũi khum, đôi môi không đều, mắt hình tam giác, nhìn chăm chú, tất cả được tạo ra để quyến rũ và quyến rũ nhanh. Sophia đánh giá, đem lại công bằng về mặt tinh thần cho bộ mặt này. Thông minh, xuất sắc, dịu dàng có thể có tính cách hai mặt. Ông già lùa bàn tay vào mái tóc không phải xám mà nửa đen, nửa bạc trắng, hơi dài thành lọn sau gáy, rồi ông ngồi xuống. Ông đã nói phải đào hố. Không ai nghĩ tới nói ngược lại.

- Tôi đã nghe ở cửa – Ông nói – Bà đây đã nghe rõ ở các cửa sổ – Ở chỗ tôi, việc đó thuộc thói tật, một thói quen cũ. Việc đó không hề làm tôi bối rối chút nào.
- Thật vui – Lucien nói.
- Bà đây có lý về mọi điểm – Ông già nói tiếp – Cần phải đào.

Bối rối, Marc đứng lên.
- Đây là ông bác tôi – Anh nói như thể điều này có thể làm giảm sự hớ hênh của ông. Người đỡ đầu của tôi, ông Annand Vandoosler. Ông ở đây.
- Ông ấy thích cho ý kiến về mọi chuyện – Lucien lẩm bẩm.
- Đủ rồi, Lucien – Marc nói – Cậu im đi, đó là trong hợp đồng.

Vandoosler xua bàn tay trong không khí kèm theo nụ cười.
- Đừng bực bội – Ông nói – Lucien không nhầm đâu. Tôi thích cho ý kiến về mọi việc. Nhất là khi tôi có lý. Vả lại cậu ấy cũng thích thế. Ngay cả khi cậu ấy nhầm lẫn.

Marc luôn đứng đưa mắt ra hiệu cho ông bác ý nói tốt hơn là ông hãy đi đi và ông không có gì để làm trong cuộc chuyện trò này.
- Không – Vandoosler nhìn Marc nói – Tôi có những lý do để ở lại đây.
Cái nhìn của ông dừng lại ở Lucien, ở Mathias, ở Sophia Siméonidis rồi trở lại Marc.

- Tốt hơn cả là nói với họ những sự vật đúng như chúng, Marc – Ông mỉm cười và nói.
- Đây không phải lúc. Bác làm cháu bực mình – Marc khẽ nói.
- Chính bác nói vì bác muốn thế. Đó là sự rối rắm của bác chứ không phải của cháu.

- Rầy rà quá! – Lucien nói trong lúc khua chiếc muôi gỗ – Bác của Marc là một cựu Cảnh sát và thế thôi! Người ta không đi qua đêm ở đó, có không?
- Thế nào mà cậu biết việc đó, cậu ấy? – Marc quay ngoắt về phía Lucien hỏi.
- Ồ... vài quan sát nhỏ nhặt trong khi mình sửa lại những sườn mái.

- Rõ ràng là mọi người lục lọi ở đây – Vandoosler nói.
- Người ta không phải là nhà sử học nếu không biết sục sạo – Lucien nhún vai nói.
Marc phẫn nộ? Lại một cơn bực mình tồi tệ. Sophia chăm chú và bình tĩnh, như Mathias. Họ chờ đợi.

- Lịch sử đương đại đẹp – Marc nói nhát gừng – Cậu đã tìm được cái gì khác?
- Những việc không quan trọng. Mong rằng ông bác đỡ đầu của cậu cứ làm những chuyện ngớ ngẩn, một toán những trò chơi...

-... Và mười bảy năm là cảnh sát trưởng ở Cục Hình sự – Vandoosler nói tiếp bằng một giọng bình thản – Người ta đã thải hồi, cách chức tôi. Cách chức mà không có Huân, Huy chương sau hai mươi năm công tác. Tóm lại, khiển trách, tủi nhục và bài xích công khai.
Lucien gật đầu.

- Đây là một bản tổng hợp hay – Anh nói.
- Kinh khủng – Marc nói, hai hàm răng nghiến chặt, mắt nhìn cắm vào Lucien – Tại sao cậu không nói tới chuyện này!
- Bởi vì mình coi thường – Lucien nói.

- Rất tốt – Marc nói – Bác, ông bác tôi ạ, không ai yêu cầu bác gì hết, kể cả xuống đây, cũng không cả nghe, còn cậu, Lucien, không ai yêu cầu cậu sục sạo cũng không lộ ra. Cái đó có thể chờ đợi, phải không?

- Đúng là không rồi – Vandoosler nói – Bà Siméonidis cần các anh vì một việc tế nhị, tốt hơn cả là bà biết có một cựu Cảnh sát già đang ở trong tầng nóc. Như vậy bà có thể rút lời đề nghị của mình hoặc tiếp tục. Đó là hết sức trung thực.
Marc bất chấp những bộ mặt của Mathias và Lucien.

- Rất tốt – Anh còn cao giọng nhắc lại – Armand Vandoosler là một cựu Cảnh sát già thối nát. Nhưng luôn là Cảnh sát và luôn bại hoại, hãy tin chắc điều đó, và ai nằm ngồi không ý tứ với công lý và với cuộc sống. Những sự thoải mái lại có thể hoặc không rơi vào mặt ông.

- Thường thường, việc đó lại rơi xuống – Vandoosler nói rõ.

- Tôi chưa nói hết – Marc nói tiếp – Bây giờ, các cậu làm gì tùy ý các cậu. Nhưng mình báo trước cho các cậu, đây là người đỡ đầu của tôi và đây là bác tôi. Anh trai của mẹ tôi, vậy dù sao chăng nữa, không có gì để bàn cãi cả. Đó là như vậy đấy. Nếu các cậu không muốn căn nhà tồi tàn này nữa...

- Căn nhà tồi tàn mục nát – Sophia Siméonidis nói - Người trong phường gọi nó như thế.
- Đồng ý... căn nhà tồi tàn mục nát, với cái cớ người đỡ đầu là một cựu Cảnh sát với phong cách hoàn toàn cá nhân của ông, các cậu chỉ việc rút đi. Ông già và tôi, chúng tôi sẽ xoay xở...

- Tại sao cậu ấy lại nổi đoá nhỉ? – Mathias hỏi, đôi mắt xanh luôn bình thản.

- Mình không biết – Lucien nhún vai nói – Đó là kẻ dễ bị kích thích, một kẻ giàu tưởng tượng. Cậu biết đấy, họ đều như vậy trong thời Trung cổ. Bà cô mình làm việc ở lò sát sinh Montereau và mình không gây chuyện ồn ào ở đó.

Marc cúi đầu, khoanh tay, đột nhiên bình tĩnh. Anh đưa mắt nhìn nhanh nữ ca sĩ ở mặt trận phía Tây. Liệu lúc này bà ta sẽ quyết định thế nào về viên cựu Cảnh sát già ở trong nhà, tức là trong căn nhà tồi tàn mục nát?
Sophia theo dõi dòng tư tưởng của họ.

- Việc ông ấy ở đây không làm tôi bối rối – Bà nói.
- Không có gì có khả năng vận động tốt hơn một cảnh sát bại hoại – Ông già Vandoosler nói – Việc đó có lợi là nghe, tìm hiểu và buộc phải ngậm miệng. Có thể nói là sự hoàn hảo.

- Cả nghi ngờ nữa – Marc khẽ nói thêm – Người đỡ đầu là một Cảnh sát lớn – Việc đó có thể có ích.

- Bà đừng lo ngại – Vandoosler quay mặt về phía Sophia nói – Bà Siméonidis sẽ phán xét. Nếu bất thần xảy ra một vấn đề, tất nhiên là sẽ có. Về phía ba người họ – Ông chỉ những chàng trai nói – đó không phải là những kẻ ngu ngốc. Họ cũng có thể có ích.

- Tôi đã không nói họ là những người ngu ngốc – Sophia nói.

- Không cần phải nói rõ những sự việc – Vandoosler trả lời – Marc, cháu tôi, tôi biết điều gì đó ở hắn. Tôi đã cho hắn ở Paris khi hắn mười hai tuổi... cũng như nói rằng hắn hầu như đã kết thúc. Đã mơ hồ, bướng bỉnh, dễ bị kích động, lúng túng nhưng đã quá láu lỉnh nên không thể thanh thản. Tôi đã không thể làm gì nhiều, trừ việc khắc sâu vào trí não hắn những nguyên tắc đúng đắn về những sự phóng túng cần thiết không ngừng phải thực hiện. Hắn biết làm. Hai người kia, tôi mới chỉ nhìn thấy họ từ một tuần nay, trong lúc này, việc đó tiến triển không quá tồi. Một sự kết hợp kỳ lạ và mỗi người có công trình lớn của mình. Thật vui. Dẫu sao chăng nữa, đây là lần đầu tiên tôi nghe nói tới trường hợp như của bà. Bà đã chờ đợi quá lâu để quan tâm tới cái cây ấy

- Tôi có thể làm gì? – Sophia nói – Cảnh sát sẽ cười vào mũi tôi.
- Cái đó là chắc chắn – Vandoosler nói.
- Và tôi không muốn báo động cho chồng tôi.
- Cũng là sự khôn ngoan.
- Vậy thì, tôi chờ đợi... biết rõ họ hơn. Họ ấy.

- Tiến hành thế nào? – Marc hỏi – Không làm chồng bà e ngại ư?

- Tôi nghĩ – Sophia nói – rằng các ông tự giới thiệu như những công nhân của thành phố. Kiểm tr.a những đường dây điện cũ hoặc việc gì đại loại như thế. Cuối cùng là bất kể việc gì cần đào một cái hào nhỏ. Một cái hào nhỏ tất nhiên đi qua dưới cái cây. Tôi sẽ cấp cho các ông tiền bổ sung cho thời gian làm việc, để thuê một chiếc xe tải nhỏ, để mua dụng cụ.

- Được – Marc nói.
- Có thể chơi được – Mathias nói.
- Từ lúc này là vấn đề cái hào – Lucien nói thêm – Tôi đồng ý. Tôi sẽ cáo ốm ở trường trung học. Ta cần tính hai ngày cho công việc này.

- Liệu bà có gan theo dõi sự phản ứng của chồng bà khi họ trình diện với kế hoạch cái hào chứ? – Vandoosler hỏi.
- Tôi sẽ cố – Sophia nói.
- Ông ta có biết mặt họ không?
- Tôi tin chắc là không – Ông ấy không hề quan tâm tới họ một chút nào.

- Tuyệt – Marc nói – Hôm nay là thứ năm. Thời gian để hiệu chỉnh những chi tiết... Sáng thứ hai, chúng tôi sẽ gõ cửa nhà bà.
- Cám ơn – Sophia nói – Thật kỳ cục, vào lúc này tôi tin không có gì dưới cái cây.
Sophia mở túi xách tay.
- Tiền đây – Bà nói – Số tiền đủ đấy.

- Đã ư? – Marc nói.
Ông già Vandoosler mỉm cười. Sophia Siméonidis là một người đàn bà đặc biệt. Rụt rè e sợ, dáng vẻ ngập ngừng, nhưng tiền thì đã sẵn sàng. Liệu bà có tin chắc là thuyết phục không? Ông thấy điều đó thật lý thú.