Tosia đâm bổ từ trường về. Mặc chiếc áo len cổ lông. Nó làm gì có chiếc áo len nào như vậy. Quần xanh lá cây. Khi đi nó mặc bộ đồ bò màu xanh kia mà. Nhưng áo khoác thì đúng là của nó. Con bé kêu lên: – Rồi con khắc cho mẹ thấy!
Làm tôi nhảy dựng lên.

Giờ đây lòng tin đã được phục hồi. Như vậy đó. Sau những hiểu lầm vừa rồi liên quan tới mấy môn học tự chọn và chuyện Tosia đi học về muộn, bây giờ tôi hoàn toàn yên tâm. Thêm nữa, nó lại vừa mới đến thăm bố và chắc chắn nó quý thằng em trai và Jola hơn tôi, còn tôi, nó sẽ chỉ khắc cho tôi thấy!

Con gái tôi ở trong phòng của nó, còn tôi viết. Tôi làm việc.
Thưa tòa soạn,
Móng tay tôi nom đến là khiếp, loang lổ đủ thứ vết, và tôi không biết mình phải làm gì với những cái móng tay quỷ quái này cả. Tóc cũng chẳng kém, nhờn dầu…

Cứ bình tĩnh. Mình đang nhiều việc. Mình phải trả lời một số thư.
Monika thân mến,

Móng bảo vệ các đầu ngón tay trước tác động của những yếu tố có hại bên ngoài. Khi ngâm nước quá lâu hoặc tiếp xúc với hóa chất, móng dễ khô, gãy, tạo nên những nếp nhăn trên móng. Vì vậy khi làm một số công việc nhà như quét dọn, giặt giũ, quét vôi, quét sơn, ta phải đeo găng. Một số rối loạn trên móng tay là triệu chứng của những bệnh ngoài da như vẩy nến, eczema, mẩn ngứa, nấm, sùi. Một số bệnh có liên quan đến rối loạn hormone hoặc rối loạn chuyển hóa. Biểu hiện của những rối loạn đó có thể là bong tróc vảy trên móng, tạo nên những nếp nhăn ngang dọc.

Lạy Chúa, đúng là tôi sao nhãng việc chăm sóc hai bàn tay. Tôi bị nhiều nếp nhăn dọc trên móng tay mà chẳng để ý gì cả. Chẳng có gì là lạ khi chỉ có kẻ cướp để mắt đến tôi mà thôi.

Vitamin A, chất lecytyna, axit chanh, chất vôi, chất sắt, chất phốt pho, chất gelatin có tác dụng tốt đối với móng tay. Mỗi ngày nên ăn sáu gram gelatin. Có thể ăn thạch hoa quả hoặc ăn một thìa gelatin thực phẩm. “Gellavit” có chứa gelatin và vitamin A là một chế phẩm bồi bổ móng tay (và tóc). Đôi khi trên móng tay xuất hiện những đốm trắng, thường gọi là chứng rỗ móng. Có thể do thiếu một số loại vitamin hoặc thiếu chất sắt trong cơ thể, hoặc tồn đọng một số khoáng chất…

Lạy Chúa, tôi phải mua thật nhiều gelatin thôi. Có lẽ tôi đã bị rối loạn chuyển hóa. Tôi nhìn bàn tay đang lướt trên bàn phím của mình mà choáng. Nhất định tôi bị thiếu chất sắt và các muối khoáng khác. Tại sao móng tay tôi lại ra nông nỗi này? Tại sao con gái tôi lại hét toáng lên rồi nó khắc cho tôi thấy?

Tôi không bực mình. Chẳng phải vì tôi không được chuẩn bị để nghe những lời như thế, mà là tôi chợt nhớ tới mình trước đây… Cho một người khác biết một điều gì đó không phải lúc nào cũng hoàn toàn có lợi.

Có một lần, vì quá bực tức tôi chạy ra khỏi nhà, kêu ầm lên: “Rồi con khắc cho cả nhà thấy!” Nhưng Tosia lại chạy vào nhà, cho nên có lẽ sự việc không đến nỗi tệ hại. Cho đến thời điểm đó tôi vẫn được xem là một cô gái nhút nhát, vụng về, việc gì cũng có người làm thay, vì Judyta bé bỏng không thể, không biết và không làm nổi. Tôi thì khỏi phải nói, cứ thế tôi càng nhàn. Tôi không làm nổi một việc gì, đi chợ, thanh toán hóa đơn, quét dọn nhà cửa v.v.. Hoặc tôi hậu đậu, cầm gì cũng vỡ, cũng rơi, hoặc nhầm lẫn tờ một trăm zloty với tờ mười zloty, hoặc đổ nhầm nước rửa bát, hoặc khi giặt máy tôi cho bít tất bông màu đen lẫn lộn với đồ trắng. Tất nhiên mọi thứ đều được giặt sạch, mỗi tội tất cả áo quần trắng biến thành màu xám. Có thể kể ra đây vô số những việc tôi không hề đụng tay vào, tôi thì nhờ thế mà cảm thấy thoải mái, nhưng bố mẹ phiền lòng.

Cho nên khi tôi hét toáng lên, con khắc cho cả nhà thấy, là tôi đã tính đến khả năng, rốt cuộc có thể có bước ngoặt trong đời tôi, bởi lẽ tôi sẽ làm được mọi việc, tôi không còn vụng về. Thế nhưng tôi đã nhầm. Tôi đã chẳng chứng tỏ được gì. Chiều tối, tôi về nhà, người tê cóng, ho sù sụ. Vì bị cảm nên tôi không thể dự vũ hội mừng tốt nghiệp trung học phổ thông của bạn trai tôi.

Tôi thật sự ngỡ ngàng trước sự thay đổi thái độ của bố mẹ tôi. Bố mẹ không còn cuống quýt chạy quanh đứa con gái tội nghiệp, đứa con gái đã chứng tỏ mình có thể làm được những gì. Tôi thất vọng, lần đầu tiên trong đời tôi phải tự phục vụ khi ốm, không một ai thèm động lòng. Bố mẹ tôi cho rằng, một khi tôi muốn chứng tỏ mình thì bố mẹ sẽ không cản trở tôi. Mẹ tôi nghĩ bụng, nếu nó đã bực mình, bỏ nhà đi hàng giờ đồng hồ, không nói là đi đâu, thì nó có thể tự giặt lấy quần áo. Còn bố cho rằng, không có lý do gì để bố làm lái xe cho tôi trước mười giờ đêm, vì tôi có đôi chân khỏe. Dù muốn hay không muốn tôi đã buộc phải đột ngột từ bỏ vai một đứa con được bảo bọc và bắt đầu tự chịu một phần trách nhiệm trước số phận của mình.

Tôi không biết Tosia khắc cho tôi thấy cái gì.

Còn cô bạn tôi chứng tỏ với chồng cô ấy sử dụng máy khoan thạo hơn chồng, hậu quả là bây giờ cô vợ tay cầm khoan đi đi lại lại tìm chỗ khoan lỗ đóng đinh để gắn thanh treo rèm cửa, còn ông chồng ngồi chễm chệ trên ghế bành mà phán: “Dịch sang phải nữa đi”. Và thế là cô vợ tha hồ hạnh phúc. Tôi không bảo đàn bà chúng tôi đóng đinh chuẩn hơn đàn ông, vì phải đứng vững khi cầm búa trong tay. Hy vọng không lâu nữa ông chồng kia sẽ kiếm được một cô nàng không biết đinh là cái quái gì, và cô ta sẽ nói với anh ta, lúc này đã thành Cựu chồng yêu quý của cô bạn tôi: “Anh Misiaczek ơi, em làm rụng hết những cái que sắt trên tường rồi.”

Khi không còn là Misiaczek của cô bạn tôi nữa, anh ta tự ưỡn ngực, xông xáo làm những việc của đàn ông và chứng tỏ với vợ mình là một gã đàn ông thế nào.
Vậy cô con gái Tosia của tôi đã nghĩ ra trò gì nhỉ? Đúng lúc này nó bước vào nhà, miệng hỏi:
- Mẹ trông con thế nào?

Nó vừa làm đầu.
Nó muốn cho tôi thấy nó có kiểu tóc mới.

Thì ra bức thư về con ngựa trắng khiến tôi trút bực lên đầu đám đàn ông. Có một cô gái tuyệt vời nào đó thắc mắc, là cô ta có bình thường hay không, vì có con ngựa trắng đang hành hạ cô ta. Tôi viết bức thư tâm huyết trả lời cô gái.

Chẳng biết chị có hiểu đúng ý em hay không? Bạn tình của em coi việc nhớ đến ngày sinh hay các ngày lễ quan trọng khác là những sở thích đỏng đảnh. Anh ta không thích nói về chuyện trăm năm vì chưa sẵn sàng. Chị không ưa như vậy. Chẳng phải tại vì anh ta bảo là em thích hoàng tử cưỡi ngựa trắng. Mà là, thực ra anh ta có gì để cho nào?

Thà rằng cứ chờ đợi con ngựa trắng này còn hơn là bằng lòng với bất kỳ cái gì. Em mới hai mươi tám tuổi mà đã nhìn đời buồn như vậy sao.

Trong đời mình tôi đã nhận được rất nhiều món quà từ trái tim. Và rất món quà như vậy rất đáng để chờ đợi. Cho đến hôm nay, khi sắp đến lễ Giáng sinh… Ôi, tôi thích tháng Mười hai làm sao. Tôi thích từ lâu rồi, vì một số lý do. Kể từ tháng Mười hai, mùa xuân và mùa hè, hai mùa tôi thích, ngày càng tới gần. Tháng Mười hai ngày ngắn hơn, như thế có nghĩa là chẳng bao lâu nữa ngày sẽ dài ra, rực sáng, lấp lánh, ấm áp v.v... Ngoài ra, tháng Mười hai là tháng gồm toàn những công việc chuẩn bị và kết thúc các ngày lễ. Thêm nữa, tháng Mười hai, tháng đưa tôi dần tới mùa hè, là tháng của quà tặng. Một tháng thật đặc biệt.

Một trong những cô bạn của tôi được chồng mua tặng một bộ váy áo đắt tiền và tuyệt đẹp, cô bạn thò tay vào túi, thấy mảnh giấy, cô ta liền mắng anh chồng túi bụi vì đã mua đồ cũ, vì đã đê tiện đến mức giàu có như vậy mà còn dám làm thế và cô ta cầu cho quỷ tha ma bắt anh ta đi. Anh chồng, gã đàn ông, mặt tỉnh bơ, đợi một lúc, rồi sau đó bảo cô vợ, mụ đàn bà vừa nổi tam bành, hãy đọc xem mảnh giấy ấy nói gì, thì ra là hóa đơn anh ta mua ô tô mới tặng vợ, có ghi tên cô bạn tôi. Chiếc xe là món tặng thêm, ngoài bộ váy áo.

Tôi từng có một ông chồng trong đời chưa bao giờ nghĩ được ý hay như vậy.

Món quà quý giá đầu tiên tôi được nhận là của bà. Hồi đó tôi còn là một cô bé tham ăn. Bây giờ vẫn tham ăn, nhưng may mắn cho tôi là tham ăn những thứ khác. Hồi trước là món gà. Một con gà bình thường thôi, với hai chân và món thịt băm nhồi trong bụng. Đúng món thỉnh thoảng bà vẫn chiêu đãi chúng tôi, thế nhưng gia đình tôi có bốn người, mà gà chỉ có một con. Lúc tôi mười ba tuổi, thời bao cấp, là thời kỳ khốn khó đối với những cô bé tham ăn, thịt gà khi đó là của hiếm.

Tôi ước ao một ngày nào đó tôi sẽ được ăn một mình một con gà, và cậu em tôi, thằng bé được cả nhà cưng chiều, sẽ không tranh giành với tôi món thịt nhồi hay món chân gà nữa, vì cả con gà sẽ là phần tôi. Đó là niềm mơ ước bình thường, hồi trước tôi đã nói ra bên bàn ăn và bị cả gia đình phản đối.

Tháng Mười hai đến, trong đêm Giáng sinh mọi người ăn uống no nê, hát thánh ca, nến sáng lung linh, chúng tôi lao vào tìm những gói quà nhỏ, chất đống dưới gốc cây thông Noel. Và chuyện gì đã xảy ra? Tôi vớ được một con gà quay đẹp đẽ, da giòn tan, bụng nhồi thịt, đựng trong chiếc hộp đựng giày. Ôi, tôi sung sướng làm sao. Bà tôi, vẻ xin lỗi, khoát tay về phía bố mẹ tôi, còn tôi hít hà con gà của tôi và đợi cho đến nửa đêm, khi ngày 24 tháng Mười hai ăn chay đã qua, để tôi có thể chén cả con gà này. Lúc đó tôi còn nhận được rất nhiều thứ quà khác. Là những quà gì thì bây giờ tôi không còn nhớ nữa. Nhưng con gà thì tôi nhớ. Vì con gà là món quà từ trái tim.

Bây giờ tôi nhận được nhiều món quà như vậy.

Một lần, tôi nhận tặng phẩm được gọi là một triệu quả chuông nhỏ của Hoàng tử Tí hon, do một chàng trai tôi yêu say đắm và hồn nhiên tặng. Anh ta đề: “Anh tặng em những quả chuông nhỏ này…”. Tôi giữ gìn chúng hết sức cẩn thận, không đánh mất một quả nào, dù tôi chuyển nhà đi đâu…

Có lần món quà tôi nhận được nhân ngày lễ thánh là một chuyến đến thăm tôi của người yêu đến từ một nơi rất xa xôi. Ôi, mẹ của con ơi, giá mẹ biết được con đã yêu anh ấy biết nhường nào! Tức là Cựu chồng ấy!

Cách đây hai năm, vào dịp sinh nhật tôi, Tosia tặng mẹ bức tượng Pegasus {Con ngựa có cánh trong thần thoại Hy lạp, biểu tượng của thi hứng} – mười hai giờ đêm con gái đứng ngoài cửa và trao cho tôi. Một con ngựa xanh, đẹp, khắc trên gỗ, yên cương màu xanh lá cây, hai cánh xinh xẻo lắp vào hai bên yên cương, hôm nay nó vẫn được để trên bàn làm việc của tôi. Bức tượng cùng chuyển nhà với chúng tôi và chưa hề sây xước chút nào.

Khi tôi buồn, Ula thường mang sang một cái giỏ mây đựng những món quà khiến tôi vui lên.

Hoặc Agnieszka, luôn tìm ra một trong những điều tôi ao ước mà cô em họ có khả năng thực hiện, để thực hiện. Cô ấy vất vả mãi mới kiếm được một chiếc cào cỏ tặng tôi, vì những ngày nắng đẹp, tôi rất thích dọn vườn.
Và vân vân.

Tiếc là tôi không thể kể ra tất cả các món quà, các tặng phẩm mà tôi còn nhớ trong đầu, và cho dù không một món quà nào là chiếc ôtô, nhưng chúng quý giá hơn tất cả xe ôtô trên thế giới này cộng lại. Cô gái ơi, hãy chờ đợi những món quà quý giá nhất hạng đó, những món quà không cần mất tiền mới mua được, và không cần phải đi cửa hàng cửa hiệu – mà chỉ cần một chút quan tâm và tấm lòng. Chẳng hạn, từ hai miếng bánh mì người ta có thể chế biến thành hai chiếc bánh nướng mừng sinh nhật và trao cho nhau qua hàng rào. Đó là từ một thứ nguyên liệu quá bình thường, người ta đã làm được một món ăn ưa thích, thậm chí sang trọng để mời nhau. Đó là người ta đã cất công vượt hai nghìn cây số để đến gặp bạn đúng ngày đã hẹn. Đó là tặng nhau một triệu chiếc chuông nhỏ, bức tượng Pegasus, hoặc chiếc cào để làm vườn.

Những món quà quý giá nhất hạng đó có thể trao, không phải áy náy gì, nhưng với điều kiện phải để tâm suy nghĩ xem món quà gì sẽ đem lại niềm vui cho một người thân thiết và để người ấy cảm nhận được tình yêu. Khi yêu nhau, người ta thậm chí có thể hái sao trên trời để tặng nhau kia mà.

Còn chị, chị xin chúc em cũng được như vậy, chị cũng thuộc số những người phụ nữ ao ước có con ngựa trắng và chàng hoàng tử phi thường kia. Tại sao lại không nhỉ? Chị hy vọng điều này không bao giờ bỏ qua chị. Em đừng để cho mình bị tước mất những giấc mơ và niềm vui. Một người đàn ông không khơi dậy được gì, thì em cần mà chi – hãy để cho anh ta đi.

Xin gửi em lời chào thay mặt tòa soạn…
Ôi, Xanh lơ viết cho tôi thật là dễ thương!
Phải chăng những bức thư chúng tôi gửi cho nhau đã lạc nẻo? Anh ta không đợi trả lời.

Chuyện hoàn toàn nghiêm túc – tôi lấy làm tiếc chị đã thất vọng như vậy. Tôi không biết chị chung sống với chồng được bao nhiêu năm, tuy nhiên mỗi cặp vợ chồng phải chia tay đều đáng thương. Hậu quả người phụ nữ phải gánh chịu nặng nề hơn nhiều so với đàn ông. Tôi hy vọng chị sẽ gặp được một người chồng xứng đáng với chị.

Ôi, Xanh Lơ, nếu anh trích dẫn lời của Hirusie thì chắc tôi đã thích anh. Thế nhưng tôi không còn mắc lừa những lời lẽ ngon ngọt, dễ nghe về đàn bà nữa rồi. Bởi đó chính là cái bẫy mà tôi đã mắc phải. Nhưng những lời của anh dành cho tôi dễ thương lắm.