Quảng Trường Saint-jeanne Grève
Đã bảy giờ sáng, đám đông người ồn ào chờ đợi trên quảng trường các phố và quanh bờ sông.
Vào lúc mười giờ, vẫn chiếc xe thùng đã từng chở hai người bạn ngất đi sau cuộc đấu gươm về Louvre thuở nào, chiếc xe đó rời khỏi Vincennnes, chậm chạp lăn qua phố Saint-Antoine.

Trên quãng đường xe đi, những người đứng xem chen chúc giày xéo lên nhau nom giống như những pho tượng với ánh mắt nhìn chăm chăm và làn môi lạnh giá.
Chẳng là ngày hôm đó có một cảnh làm đau đớn lòng người do Thái hậu dành cho dân chúng thành Paris.

Trong chiếc xe thùng mà chúng tôi vừa nói tới và đang đi qua các phố có hai chàng trai đầu trần ăn vận toàn đồ đen đang nằm tựa vào nhau trên một lớp rơm mỏng. Coconnas ôm bạn ngang đùi, đầu De Mole lộ hẳn ra ngoài thành ngăn của xe và ánh mắt thất thần của chàng nhìn đây đó.

Tuy nhiên để có thể dõi ánh mắt khao khát tò mò vào tận đáy thùng xe, đám đông chen chúc, kiễng chân, leo lên bờ tường hoặc bám vào các góc lồi của bức tường. Họ dường như chỉ được thoả nỗi tò mò khi mắt họ đã moi móc nhìn kỹ từng chi tiết hai cái thân thể vừa rời khỏi sự đau đớn để đi đến sự huỷ diệt.

Người ta biết được rằng De Mole chịu ch.ết mà không thừa nhận một lần nào những tội người ta gán cho chàng, còn ngược lại Coconnas đã không chịu được đau đớn và đã khai hết.
Cũng vì thế, người ta kêu từ tứ phía:

- Nhìn kìa, nhìn cái thằng cha mặt đỏ! Chính hắn đã nói, đã khai hết, đó là thằng hèn đã gây ra cái ch.ết cả cho bạn hắn.
- Còn ông kia là người can đảm đã không khai gì.

Cả hai người bạn đều nghe rõ, người thì nghe được những lời khen, kẻ thì nghe được những tiếng chửi rủa tiễn chân họ đi trong chuyến diễn hành tang tóc. Trong khi De Mole siết chặt tay bạn, một nụ cười khinh bỉ tuyệt vời nở trên gương mặt anh chàng Piémontais. Từ trên chiếc xe thùng nhơ nhớp chàng nhìn xuống đám đông trì độn như thể nhìn từ một chiếc xe khải hoàn.

Sự bất hạnh đã hoàn thành công việc thiên thần của nó, nó đã làm cho gương mặt Coconnas trở nên cao quý cũng như cái ch.ết sắp làm chàng trở thành bất tử.
- Bạn ơi, chúng ta đã sắp tới chưa? - De Mole hỏi - Mình không chịu được nữa, có lẽ mình sắp ngất mất.

- Đợi tí đã De Mole, chúng ta sắp đi qua phố Tizon và phố Cloche Percée, cậu nhìn một tí mà xem.
- Ôi đỡ mình dậy với để mình được nhìn lần nữa ngôi nhà đầy hạnh phúc đó.
Coconnas vươn tay ra chạm vào vai người đao phủ, y đang ngồi phía trước thùng xe điều khiển ngựa.

- Thầy cả - Chàng nói - Dừng lại trước phố Tizon giúp tôi một lát.
Caboche gật đầu ra hiệu đồng ý và tới trước phố Tizon dừng lại.

De Mole được Coconnas đỡ, cố gắng nhỏm người dậy. Chàng nhìn với đôi mắt mờ lệ cái ngôi nhà bé nhỏ câm lặng đóng kín như một nấm mồ. Một tiếng thở dài làm ngực chàng phập phồng, chàng khẽ thì thầm:
- Vĩnh biệt nhé tuổi trẻ, tình yêu và cuộc sống!
Và chàng lại để gục đầu xuống ngực.

- Cậu can đảm lên chứ - Coconnas khuyên - Có khi chúng mình lại có được những cái đó ở trên kia cũng nên.
- Cậu tưởng thế à? - De Mole lẩm bẩm.

- Mình tin thế vì ông cha cố đã bảo mình thế, và nhất là mình mong như thế. Nhưng đừng có ngất, ông bạn ơi, cái bọn khốn kiếp đang nhìn sẽ cười chúng mình mất.

Caboche nghe thấy những lời này. Một tay y quất ngựa, tay kia y dúi cho Coconnas mà không để người khác nhìn thấy một miếng bọt biển nhỏ tẩm một thứ thuốc mạnh đến nỗi sau khi De Mole ngửi và xoa nó lên hai bên thái dương, chàng cảm thấy tỉnh táo và khỏe hẳn lên

- Ôi mình thật như được tái sinh - Chàng nói, và cúi hôn chiếc hộp đựng thánh tích treo ở cổ bằng sợi dây chuyền vàng.

Tới góc bò sông và trong khi xe đi vòng qua toà nhà nhỏ xinh xắn do Henri II xây dựng, người ta đã nhìn thấy đoạn đầu đài dựng lên như một chiếc bục can đẫm máu, chiếc bục đó cao hơn hẳn mọi cái đầu.
- Bạn ơi - De Mole nói - Mình muốn được ch.ết trước.

Một lần nữa, Coconnas chạm tay vào vai người đao phủ.
- Có việc gì vậy, ngài quý tộc? - Y vừa quay lại vừa hỏi.
- Anh bạn thân mến, anh vẫn muốn làm tôi vui lòng đúng không? Ít ra là anh đã nói với tôi như thế - Coconnas bảo.
- Vâng, và giờ đây tôi lại nhắc lại với ông lời đó.

- Bạn tôi đây đã đau đớn nhiều hơn tôi, do đó, còn ít sức lực hơn tôi…
- Thế thì sao?
- Thế này, ông ta bảo tôi ông ta sẽ đau khổ nếu phải nhìn thấy tôi ch.ết trước. Vả lại, nếu tôi ch.ết trước thì chẳng còn ai để đưa ông ấy lên đoạn đầu đài.

- Được được - Caboche vừa nói vừa đưa mu bàn tay quệt một giọt nước mắt - Xin ông cứ yên tâm, tôi sẽ làm theo điều ông yêu cầu.
- Và chỉ chém một nhát thôi đấy nhé! - Coconnas thì thầm.
- Một nhát thôi.
- Được. Nếu anh cần phải chém lại thì cứ chém lại với tôi đây này.

Chiếc xe dừng lại, họ đã đến nơi. Coconnas đội mũ lên đầu.
Có tiếng rì rầm như tiếng sóng biển bên tai De Mole. Chàng muốn đứng dậy nhưng đuối sức và cả Caboche lẫn Coconnas đều phải đỡ dưới vai chàng.

Quảng trường chật ních người, các bậc thềm của Toà thị chính trông như một hội trường đầy khán giả. Ở mỗi cửa sổ đều có những gương mặt đầy sinh động với ánh mắt như rực lửa ló ra.

Khi người ta thấy chàng thanh niên đẹp trai đã không thể đứng vững được trên đôi chân như nát đang cố gắng để tự đi tới đoạn đầu đài, một tiếng ầm ầm vang dội như một lời kêu than chung cho tất cả. Đàn ông thì gầm lên còn đàn bà thốt lên những tiếng kêu than vãn rầu rĩ.

- Đó là một trong những người thanh lịch nhất trong triều - Đàn ông nói - Đáng nhẽ ông ta không phải ch.ết ở Saint-Jeanne Grève mà ở Préaux Clercs kia.
- Ông ta đẹp trai quá! Nom ông ta xanh quá! Ông ta không khai tí nào cả đấy! - Đàn bà bảo.
- Bạn ơi, mình không tự đứng được rồi - De Mole nói - Cậu đưa mình đi nhé.

- Chờ mình một tí - Coconnas đáp.
Chàng ra hiệu cho đao phủ tránh ra rồi cúi xuống ẵm De Mole trong cánh tay mình như ẵm một đứa trẻ. Chàng mang cả cái thân thể nặng nề ấy trèo lên bục mà không hề lảo đảo, tới bục, chàng đặt De Mole xuống giữa những tiếng kêu đầy phấn kích và tiếng vỗ tay của đám đông.

Coconnas nhấc mũ lên cúi chào. Rồi chàng ném mũ xuống bên mình trên đoạn đầu đài.
- Nhìn quanh chúng mình xem - De Mole hỏi - Cậu có thấy họ ở đâu không?
Coconnas đưa mắt từ từ nhìn quanh quảng trường, tới một điểm chàng dừng lại, không rời mắt khỏi đó và đưa tay ra chạm vào vai bạn.

- Nhìn kia, cậu nhìn lên chỗ cửa sổ của chiếc tháp nhỏ kia xem.
Và tay kia chàng chỉ cho De Mole thấy toà nhà mà bây giờ vẫn còn ở vào khoảng giữa phố Vannerie và phố Mouton và là một trong những tàn tích của thời đã qua.

Hai người đàn bà vận đồ đen đứng tựa vào nhau không phải ở ngay cửa sổ mà hơi lùi vào một chút.
- Ôi mình chỉ sợ có mỗi một điều là ch.ết mà không được nhìn lại nàng - De Mole thốt lên - Giờ mình đã thấy được nàng, mình ch.ết cũng thoả lòng.

Mắt đăm đăm nhìn lên chiếc cửa sổ, chàng đưa chiếc hộp đựng thánh tích lên miệng hôn tới tấp.
Coconnas cúi chào hai người đàn bà với tất cả vẻ duyên dáng dường như chàng đang ở trong một phòng khách nào đó.

Để trả lời lại tín hiệu đó, hai người đàn bà vẫy vẫy những chiếc khăn tay đầy nước mắt.
Đến lượt mình, Caboche đưa ngón tay chạm vào vai Coconnas và nhìn chàng với ánh mắt đầy ý nghĩa.

- Ồ được rồi - Coconnas đáp và quay sang De Mole - Ôm hôn mình đi, và ch.ết cho đàng hoàng nào. Việc đó chẳng khó lắm đâu, bạn ạ, cậu can đảm lắm cơ mà.
- Ôi ch.ết cho đẹp gì đối với mình đâu phải tài giỏi gì - De Mole đáp - Mình đau đớn quá rồi.

Cha cố bước lại gần và chìa cây thánh giá ra cho De Mole.
Chàng mỉm cười trỏ cho ông thấy chiếc hộp thánh tích chàng cầm nơi tay.
- Dầu sao thì con cũng vẫn cứ nên xin ban thêm sức lực nơi Người đã từng chịu cực hình mà con sắp phải chịu.
De Mole bèn hôn tên chân Chúa Cơ đốc.

- Xin cha hãy nói với các phu nhân tu dòng Đức Bà Đồng trinh cầu nguyện cho con.
- Nhanh lên De Mole - Coconnas giục- Cậu làm mình đau lòng quá đến nỗi mình cảm thấy yếu đuối hẳn đi.
- Tôi đã sẵn sàng - De Mole nói.
- Ông có thể giữ cho đầu ông thật thẳng được không? - Caboche lăm lăm tay gươm phía sau De Mole đang quỳ hỏi.

- Tôi chắc thế - Chàng trai đáp.
- Vậy thì ổn thôi.
- Nhưng còn ông, ông không quên điều tôi dặn ông đấy chứ? Chiếc hộp thánh tích này sẽ mở cho ông mọi cánh cửa.
- Xin ông cứ yên tâm. Nhưng ông cố giữ đầu cho thẳng một tý.
De Mole vươn cổ ra và đưa mắt nhìn về phía toà tháp nhỏ:

- Vĩnh biệt Marguerite, Chúa phù hộ cho…
Chàng nói không dứt lời. Bằng một đường chém chéo, nhanh và lóe lên như ánh chớp, Caboche đã chém bay đầu De Mole khiến nó lăn xuống chân Coconnas.
Cái xác không đầu nhẹ nhàng duỗi ra như người nằm xuống.

Một tiếng kêu vang dội góp bằng ngàn tiếng kêu. Trong những giọng đàn bà dường như Coconnas nghe thấy có một giọng đau đớn hơn những giọng khác.
- Cám ơn, ông bạn quý, cám ơn - Một lần thứ ba, Coconnas lại chìa tay ra cho người đao phủ.
- Con ạ, Cha cố hỏi - Con có muốn gửi gắm điều gì cho Chúa không?

- Thưa cha không, thề chứ, những điều gì tôi cần nói với Người, tôi đã nói với cha hôm qua rồi thôi.
Rồi chàng quay lại phía Caboche:
- Nào, đao phủ, ông bạn cuối cùng của tôi, giúp tôi lần nữa nào.

Trước khi quỳ xuống, chàng đưa mắt nhìn lướt qua đám đông với vẻ bình tĩnh thanh thản đến nỗi có tiếng rì rầm thán phục khiến chàng êm tai và mơn trớn lòng kiêu hãnh của chàng.

- Ôm lấy đầu bạn và đặt lên đôi môi đã tím lại một cái hôn, chàng đưa mắt nhìn toà tháp nhỏ lần cuối. Rồi chàng quỳ xuống và vẫn giữ cái đầu yêu quý trong tay.
- Đến lượt ta - Chàng nói.
Lời chàng còn chưa dứt thì đầu đã bị Caboche chém bay đi.

Sau nhát chém, con người phúc hậu đó cứ run lên bần bật.
"Cũng đến lúc cho xong đi - Y lẩm bẩm - Tội nghiệp chàng trai!"
Và y khó nhọc gỡ bàn tay co quắp của La Mole chiếc hộp thánh tích vàng. Y ném chiếc áo choàng lên những di hài đáng buồn và chiếc xe thùng sẽ lại chở y về nhà y.

Tấn kịch đã kết thúc, đám đông tản dần đi.