Buổi sáng ở thành Quy Nhơn lấp lánh như tấm gương soi trời.
Ánh nắng đầu ngày vừa lên đã rọi qua những mái ngói phủ rêu, phản chiếu từng luồng sáng lung linh xuống dòng sông Cầu Cạn lượn quanh bờ cảng.

Tiếng gà gáy, tiếng người gọi nhau đi chợ hòa cùng mùi cá khô, mùi gỗ ẩm và mùi gió biển, tạo nên cái không khí vừa nhộn nhịp vừa thân thuộc — một buổi sáng đầy sức sống của miền duyên hải.
⸻

Trong căn phòng tầng hai của quán trọ “Lưu Vân điếm”, một kẻ nào đó vừa ngáp vừa lăn khỏi giường.
Hắn chính là Trần Minh, thiếu tộc trưởng nhà họ Trần.
Hắn xoa đầu, duỗi lưng, miệng lẩm bẩm:

“Một đêm chill, rượu dở nhưng giấc ngủ ngon.
Đúng là đi chỗ đứng đắn có khác, khí huyết lưu thông, tinh thần thượng hạng.”

Bên phòng kế bên, Trần Tùng, thúc ruột của hắn, xuất hiện trong bộ dạng hoàn toàn trái ngược — mắt thâm quầng, tóc rối, áo nhăn, miệng thở phì phò như vừa chạy qua ba quả đồi.
Ông chống eo, giọng khàn khàn:

“Khụ khụ… đêm qua tửu y phường… toàn nữ nhân xoa bóp mạnh tay quá, giờ eo thúc ê ẩm cả.”
Trần Minh nhìn thúc, nhíu mày:
“Thúc đúng là người trải nghiệm sâu sắc.

Còn con, phong hoa tuyết nguyệt kiểu văn nghệ — chỉ làm thơ, uống rượu, ngắm trăng thôi.
Nhìn thúc vịn eo thì biết chỗ thúc đi đứng đắn tới cỡ nào.”
Trần Tùng liếc hắn, cười khì:

“Hừ, con nít con nôi biết cái gì là đứng đắn với không đứng đắn.
Rồi có ngày ngươi cũng sẽ như ta thôi.
Ngắm trăng hay ngắm người ta thì thúc không biết,

nhưng nhìn ngươi tươi tỉnh thế này, chắc ngắm được cái gì vui lắm.”
Hai thúc cháu nhìn nhau cười ha hả, không cần nói nhiều.
Một người phong hoa “vật lý”, một người phong hoa “tinh thần”.

Mỗi kẻ một trường phái, mà cả hai đều tự thấy mình đắc đạo.
⸻
Sau bữa sáng vội, hai người cùng ra chợ lớn.

Hôm nay là ngày quan trọng: Trần thị mang hàng xuống cảng Quy Nhơn để bán — muối, sắt và một ít gạo, sau đó thu mua nguyên liệu.
Đường phố tấp nập người qua lại.

Từng đoàn phu khuân vác gồng gánh, từng xe bò chở hàng lộc cộc đi qua.
Tiếng cân đồng, tiếng bạc leng keng hòa trong tiếng chào mời.
Quy Nhơn buổi sáng sống động như bản nhạc khởi đầu của thương trường Đại Nam.

Trần Minh ngồi trên xe nhìn quanh, mắt đảo liên tục.
Mỗi biển hiệu, mỗi quán hàng, hắn đều ghi nhận.
Trong đầu hắn tự động bật chế độ “phân tích kinh tế”:
“Thương nhân nơi đây giao dịch kiểu trao tay,

không có sổ niêm, không niêm yết giá.
Hàng hóa toàn theo miệng người bán, ai lanh thì thắng.
Còn cân đong thì thôi rồi — lệch cả trăm gram là chuyện thường.

Nếu áp dụng chuẩn cân đồng nhất, rồi lập ‘thương hội kiểm định’,
ta có thể cắt đầu ăn giữa…”
Trần Tùng thấy hắn lẩm bẩm, khẽ hỏi:
“Cháu tính toán gì đó?”

“Không, con chỉ nghĩ… nếu mình mở sàn thương mại điện tử ở thế kỷ này chắc bá chủ thiên hạ.”
“Hả?”
“À, ý con là mở chợ lớn, thúc hiểu rồi đó.”

Trần Tùng nhăn mặt, không hiểu gì, nhưng cũng không hỏi thêm.
⸻
Cửa hiệu Châu thị thương hội nằm ngay gần bến cảng, tòa nhà hai tầng bằng gỗ lim, biển sơn son chạm chữ “CHÂU” lớn như mặt trống đồng.

Phía trước là kho chứa hàng muối trắng sáng rực, từng bao chất cao như núi.
Hai thúc cháu vừa bước vào đã nghe tiếng ai đó hô to:
“Mang cân ra, kiểm từng bao cho ta!

Nhớ ghi sổ rõ ràng, muối trắng loại nhất, sắt đen loại ba!”

Người hô chính là Châu Khánh, chưởng quỹ của Châu thị — một người đàn ông ụt ịt, bụng phệ, cổ ngắn, mồ hôi đầm đìa, mặt đỏ phừng phừng như than hồng.

Cái bụng hắn cứ lắc lư mỗi lần bước, trông như cái trống di động.
Trần Minh liếc hắn một cái, trong đầu nghĩ:
“Nếu mà cho ông này chạy bộ năm vòng quanh cảng, chắc tạo ra động đất cục bộ.”

Châu Khánh thấy hai người, mặt cười như nở hoa:
“A, Tùng huynh! Hàng của Trần thị đến rồi à? Để tiểu đệ xem xem.”
Hắn cầm muôi đồng xúc một ít muối trắng tinh ra ngửi, rồi nheo mắt.

Lấy dao gõ thử lên thanh sắt, âm vang lanh lảnh như ngân chuông.
Sắc mặt hắn dần nghiêm lại.
“Ừm… lạ đây.
Hàng này không giống mọi lần.
Độ trắng tinh cao, hạt muối mịn, sắt lại cứng khác thường.

Cái này… Khánh mỗ không dám định giá. Xin cho đợi tiểu thư quyết định.”
Trần Tùng chỉ cười nhạt:
“Tùy tiểu thư quyết. Tùng mỗ buôn ngay, bán thẳng, không hề gian.”
Trong lòng ông thầm nghĩ:

“May mà ngươi biết điều. Dám ép giá họ Trần, Châu thị đừng ở Quy Nhơn này nữa.”
⸻
Chưa đầy một khắc sau, cửa trong mở ra.
Một làn hương nhẹ theo gió lướt qua.
Châu Ngọc Chi bước ra.

Nàng mặc váy trắng lụa, khoác áo xám tro, tóc búi gọn, đuôi tóc vắt nghiêng sang vai.
Mắt trong veo, môi đỏ nhạt, gương mặt trái xoan sáng ngời.

Dáng đi khoan thai mà toát lên vẻ tự tin của người từng làm chủ cả thương hội.
Trần Tùng khẽ hít một hơi, thầm than:
“Đúng là trời không thiên vị ai — vừa có nhan sắc, vừa có tài.”

Còn Trần Minh, miệng cười tủm tỉm:
“Ồ, trăng hôm qua lại mọc giữa ban ngày rồi.
Cô nàng này quả nhiên nhân gian hiếm có.”
Ngọc Chi thấy hắn, khẽ sững người một chút, rồi mỉm cười thi lễ:

“Nô gia gặp qua Trần công tử.”
Trần Minh đáp lễ, giọng mềm:
“Hóa ra là Châu tiểu thư.
Hôm qua thất lễ, mong tiểu thư nể thơ mà bỏ quá.”

Nàng nhớ lại hình ảnh hắn trong thi hội: áo đơn giản, dáng ung dung, giọng đọc thơ vừa ngông vừa say.
Bây giờ lại thành công tử lễ độ đúng mực.
Trong lòng nàng bật cười, thầm nghĩ:

“Người này đúng là da mặt thật dày.
Hôm qua gió cuồng, hôm nay gió xuân.”
⸻
Sau đôi lời chào hỏi, Ngọc Chi bắt tay kiểm hàng.
Nàng dùng ngón tay mảnh khảnh cầm một hạt muối, đưa lên soi dưới ánh nắng.

Hạt muối trắng trong như pha lê, ánh sáng phản chiếu ra sắc bạc mỏng manh.
“Độ tinh thế này… ở Bình Định này chưa ai làm được.”
Rồi nàng lấy thanh sắt dài, gõ nhẹ — âm ngân lan xa, vang và chắc.

Nàng kinh ngạc, ngẩng đầu hỏi:
“Xin hỏi Tùng thúc, hàng này từ đâu?”
Trần Tùng cười, cố giấu vẻ tự hào:
“Đều do thiếu tộc trưởng nhà ta — Trần Minh — nghiên cứu và chỉ đạo làm ra.”

Ánh mắt Ngọc Chi khẽ sáng.
“Lại là hắn sao?
Một người vừa làm thơ giỏi, lại tinh kỹ nghệ?
Người này quả thật khác người.”
Nàng quay sang Trần Minh, hơi cúi đầu:

“Công tử quả là người tài đa đoan. Ta bái phục.”
Trần Minh cười nhẹ:
“Không dám, chỉ là có hứng thú với… sự hoàn hảo thôi.”
“Hoàn hảo?”

“Vâng, dù là muối hay thơ, nếu không tinh, đều nhạt.”
Nàng bật cười, mắt khẽ cong:
“Công tử đúng là người có triết lý riêng, ngay cả trong buôn bán cũng nói như làm thơ.”

Không khí thoáng nhẹ, nhưng trong lời đã có ẩn tình.
⸻
Ngọc Chi mời hai người vào phòng khách.
Căn phòng sạch sẽ, gọn gàng, bàn gỗ mun bóng như gương, bình trà bốc khói thơm hương sen.

Nàng châm trà, giọng nhẹ nhàng:
“Châu thị muốn hợp tác dài lâu với Trần thị.
Nếu quý tộc đồng ý, Châu thị sẽ cho người tới tận nơi lấy hàng, trả tiền một lần, giao đúng hẹn.

Giá muối: mười lượng bạc một cân.
Sắt: năm lượng rưỡi.”
Trần Tùng và Trần Minh nhìn nhau, suýt sặc trà.
Trần Tùng hỏi lại:
“Giá ấy… cao quá chăng?”
Ngọc Chi khẽ mỉm cười:
“Không hề.

Muối và sắt là thứ sinh lợi lâu dài, hơn nữa chất lượng thượng hạng thế kia,
chỉ sợ lần sau giá cả sẽ còn lên nữa.
Đầu tư vào Trần thị, ta chỉ sợ không đủ hàng mà lấy.”

Trần Minh chống cằm, cười nhạt:
“Tiểu thư nói có lý.
Hàng ta có thể nhân đôi nếu giá tốt.”
“Ồ, vậy thì tốt. Chúng ta bàn giao định kỳ hàng tháng nhé?”

“Được, mỗi tháng sáu trăm cân muối, một nghìn cân sắt.”
Hai bên ký khế ước, đàm phán thành công.
Ngọc Chi nói:
“Công tử thật biết nhìn xa. Người như công tử mà không làm quan thật phí.”

Trần Minh đáp ngay:
“Ta làm quan á?
Ta mà làm quan nàng giờ này không thấy ta ở đây đâu.”
Ngọc Chi thắc mắc:
“Vậy công tử ở đâu?”
“Ở âm tào địa phủ đấy!

Như ta mà làm quan thì chắc bị chém từ lâu vì ăn hối lộ rồi.”
Cả phòng bật cười.
⸻
Sau khi bàn xong, Ngọc Chi mời hai người ở lại dùng bữa.
Trần Tùng cười, liếc cháu nháy mắt:

“Thúc có việc phải đi, để cháu ở lại cùng tiểu thư bàn thêm chuyện hợp tác.”
Trần Minh nhìn theo thúc, giả bộ nghiêm:
“Vâng, thúc đi thong thả. Con ở lại… bàn kỹ.”

“Bàn kỹ vào, đừng để hụt lỡ cơ hội.”
Rồi Trần Tùng cười gian, quay lưng rời đi, lòng nghĩ:
“Kỳ này ráng kiếm được vợ nha con.”
⸻

Đợi Trần Tùng đi ra cửa, ngồi trên bàn trà Trần Minh quay qua Ngọc Chi hỏi:
“Nghe nói tiểu thư từ nhỏ đã gánh vác cả Châu thị?”
“Đúng vậy, mẫu thân đã dạy ta kinh thương từ hồi mười bốn tuổi.

Ngày mẫu thân không còn, ta mười sáu tuổi đã theo thúc bá ra ngoài kinh thương, tới nay đã bảy năm rồi.”
Ngọc Chi nhìn quanh phòng, chỉ còn hai người.
Trong lòng nàng hơi lộp bộp một chút, ráng trấn tĩnh mà nói.

“Nếu tiểu thư đã làm ăn lâu vậy, cho ta hỏi nàng có đường mua súng hỏa mai không?”
Trần Minh nghiêm túc hỏi khẽ — đây mới là mục đích chính của hắn khi ở lại riêng với Châu Ngọc Chi.

Ngọc Chi giật mình, nhìn lại Trần Minh.
Mặt mày thanh tú, ngọc diện thư sinh, đa tài đa nghệ, lại còn biết làm thơ.
Nàng thu lại nỗi bất an, biến thành nữ cường nhân thương giới, hỏi thẳng:

“Không biết công tử dự định?”
Trần Minh viết lên bàn hai chữ: “Loạn thế.”
Rồi nói:
“Không mua không được.

Trần thị nhìn bề ngoài kho lương dày, nhưng loạn đến thì cũng mỏng như tờ giấy mà thôi.”
Ngọc Chi gật đầu:
“Bên Châu thị có đường dây với Công ty Đông Ấn Hà Lan.

Súng hỏa mai, pháo hồng y đều có bán.
Nếu công tử không chê, lần sau đến tận Trần thị nhập hàng,
ta sẽ cử người mang qua cho công tử lựa chọn.”
Trần Minh vỗ bàn:
“Cứ quyết định như thế.

Nếu có thể lấy hàng đổi hàng càng tốt, dạo này Trần thị xoay xở hơi thiếu bạc.”
“Không thành vấn đề.
Sắp tới bữa trưa, không biết công tử…”

“Được ăn trưa với mỹ nhân như hoa như ngọc thế này là phúc khí của tại hạ.”
“Vậy mời công tử…”

Thế là bữa trưa đó, hai người vừa ăn vừa bàn chuyện làm ăn, thương hội, và cả chính sự trong nước.

Trần Minh muốn tìm chủ đề riêng tư, nhưng có vẻ Ngọc Chi muốn tránh né, nên hắn nghe vậy cũng hiểu ý, bèn thôi không nói tới.
“Cảm tạ tiểu thư khoản đãi, tại hạ cáo từ.

Chi tiết về thu mua nguyên vật liệu, tại hạ đã viết sẵn.
Khoảng ngày mốt tại hạ về gia tộc, xin Châu tiểu thư chuẩn bị hàng trước đó giúp tại hạ.”
Ngọc Chi nhún người hoàn lễ:
“Cáo từ công tử.

Hàng sẽ chuẩn bị trước ngày khi công tử lên đường.
Nếu có cơ hội, lần sau mời công tử uống trà.”
⸻
Trưa đó, thấy Trần Minh lủi thủi đi về quán trọ một mình,

nhìn khuôn mặt như mướp đắng của hắn, Trần Tùng biết cháu mình thất bại rồi.
Trần Minh khổ não thầm than:
“Chẳng lẽ kiếp trước lời nguyền độc thân đeo bám ta qua kiếp này…

Chừng nào mới có vợ đây… haizz…”
Nắng trưa hắt qua ngói rêu, phản chiếu trên dòng Cầu Cạn.
Giữa mùi muối và hơi gió biển, hắn lại thở dài —
chỉ có một điều Trần Minh không biết:

trong căn phòng tầng hai của Châu thị thương hội,
một người con gái vừa ngồi pha trà, vừa mỉm cười —
nụ cười thoáng qua như ánh trăng lạc giữa ban ngày.