Chiều muộn, khói than trong xưởng rèn của Trần thị cuộn lên từng đợt như sương mù.
Cả xưởng ồn ào tiếng búa, tiếng mài, tiếng than nổ lép bép hòa lẫn với tiếng hắn gõ xuống bàn gỗ cũ kỹ.

Trần Minh, áo xắn lên quá khuỷu, mồ hôi bết tóc, đang cặm cụi phác trên giấy sáp một hình tròn lạ hoắc – giữa có lõi đồng, ngoài viền ghi đầy ký hiệu khó hiểu.

“Ổ trục xoay… hay nói cho đúng là bạc đạn.” – Hắn lẩm bẩm.
Bên cạnh là ống trúc dài chừng hai thước, hai đầu lắp thấu kính thủy tinh mài thô, chính là thứ hắn gọi “kính viễn vọng nghèo”.

Cạnh đó, một cái khung gỗ nhỏ có khắc vạch và gắn ống ngắm – mẫu “thước ngắm pháo” đầu tiên trong lịch sử Đại Nam.
Hắn vươn vai, mồ hôi ướt đẫm lưng áo, miệng vẫn còn cười khà:

“Ba tháng nữa, ta sẽ khiến mấy cha Tây Sơn với cả Chúa Nguyễn há hốc mồm. Hừm, ‘Hồng y đại pháo’ cái gì, ông đây cho luôn đại pháo có thước ngắm, gắn lò xo!”

Đám thợ trong xưởng quay nhìn nhau, mặt méo xệch.
Ai cũng biết thiếu tộc trưởng của họ là người giỏi chế thứ kỳ lạ, nhưng đồng thời cũng… ưa chém gió bậc nhất.
Lý lão khàn giọng:

“Thiếu gia à, ngài bớt nói phét đi cho thợ người ta làm, trời sắp tối rồi.”
Trần Minh cười trừ, chống tay:

“Phét à? Ta nói thật đấy. Ngươi xem cái này – dùng ống trúc, lấy kính lúp làm thấu kính, ngắm xa trăm bước, sai số chỉ chừng nửa tấc!”
Đám thợ trợn tròn mắt.
Một tên trẻ tuổi nhất gãi đầu:

“Thiếu gia, nếu đúng như lời, cái đó không phải kính thiên lý à?”
“Ha! Gọi thế cũng được, nhưng thiên lý chắc hơi xa. Cứ gọi là kính ‘năm trăm bước’ đi.”

Hắn bật cười, giọng nửa đùa nửa thật.
Sau khi chỉnh xong bản phác, hắn ngồi bệt xuống sàn, giơ chén cháo ngô vừa nguội vừa loãng lên húp sùm sụp.

“Các ngươi biết không,” – hắn nhai rộp rộp – “tương lai, ta sẽ làm ra khẩu súng bắn liền mấy phát mà không cần châm lửa, không nhét thuốc, bắn rào rào như mưa! Khi ấy, Chúa Nguyễn quỳ xuống xưng ‘thiên hạ vô địch Trần thiếu gia’!”

“Suỵt!” – Lý lão tái mặt, vội chụp lấy miệng hắn.
“Thiếu gia ơi, ngài đừng nói xằng. Nếu người ngoài nghe được, tưởng ngài muốn tạo phản thì Trần thị tiêu mất!”

Trần Minh ngẩn người, rồi bật ho khan mấy tiếng:
“Khụ khụ, ta nói giỡn thôi, hở tí chém với giết, mấy người đúng là chẳng có đầu óc sáng tạo!”
Cả xưởng cười rộ, vừa sợ vừa buồn cười.

Thật ra, chẳng ai ghét hắn cả — tầng lớp địa chủ mà ăn chung, đùa chung, cười chung với thợ, lại còn không quát tháo, trên đời hiếm lắm.
⸻
Đêm ấy, hắn theo lời dượng Trần Lâm ra thao trường trong rừng.

Gió đêm thổi ràn rạt, ánh đuốc hắt vàng lên gương mặt đám hộ viện.
“Đằng sau quay! Chuẩn bị!” – Trần Lâm quát lớn.

Hơn trăm người đứng thành ba hàng ngang, báng súng chĩa lên, ánh lửa rọi vào mặt gỗ.
Trần Minh đứng bên, chỉ tay nói nhỏ:

“Hàng này bắn, hàng kia nạp, hàng sau châm. Ba hàng luân phiên, như vậy một phút bắn được bốn đến năm phát.”
Phanh!!! Phanh!!! Phanh!!!
Bụp!!! Bụp!!! Bụp!!! Tiếng gỗ bị đạn xuyên sau tiếng súng nổ, gỗ vụn bay tứ tung.

“Hàng một lùi về, hàng ba chuẩn bị, hàng hai khai hoả !”
Phanh!!! Phanh!!! Phanh!!!
Lại một đợt tiếng súng vang lên, dưới khẩu lệnh của Trần Lâm, và sau đó hàng ba cũng khai hoả.

Rồi hàng một lại lên bắn tiếp, thứ tự trước sau tuần hoàn, chưa đầy một phút đã bắn 4-5 lượt.

Trần Lâm đứng mà trố mắt nhìn, thầm nói nếu mà đội hình này ra trận, dư sức lấy một địch ba, thậm chí địch năm chẳng nói chơi.
Nhìn dượng của mình, Trần Minh vội kéo ông xuống khỏi đài ảo tưởng nói:

“Đội hình bắn thay phiên này, chỉ hiệu quả khi cuốn dấy dầu cùng thuốc nổ sẵn kết hợp trữ dây châm lửa. Vì vậy khâu hậu cần và chuẩn bị trước khi đánh phải thật ổn thoả.”
Trần Lâm gật đầu nói:

“Những thứ đó không quá phiền phức, thời gian còn nhiều, ngươi đúng là chân nhân bất lộ tướng, không uổng công học hành.”
Trần Minh cười khà, rồi tiện mồm:

“Ha ha, Tây Sơn mà có đội như vậy thì chúa Nguyễn ngồi khóc mất.”
Trần Lâm sững người.
“Cái gì? Ngươi vừa nói Tây Sơn?”
Trần Minh biết mình hớ, định rút lại thì đã muộn.

Dượng hắn gằn giọng:
“Ngươi định dạy bắn cho Tây Sơn à, đồ trời đánh này!”
“Khoan, khoan dượng ơi! Con chỉ nói giả dụ thôi, giả dụ thôi mà!” – hắn la lên, lùi lại mấy bước.

Nhưng dượng hắn đã vớ ngay cây thước huấn luyện trong thao trường, hét:
“Giả dụ cái đầu ngươi! Ta giả dụ lên mông ngươi cho ngươi nhớ đời!”
“Dượng tha mạngggg….”

Tiếng la vang khắp thao trường đêm khuya, át cả tiếng dế.
⸻
Tối hôm đó, tiếng “xèo xèo” vang trong phòng — tiếng thuốc mỡ bôi lên da người.

Trần Minh nằm úp sấp trên phản tre, mặt cắm xuống gối, hai tay nắm chặt, mắt trợn trừng.
“Đau không con?” – giọng đại cô Trần Thư Lan lạnh tanh.

“Đau chứ! Con tưởng dượng chỉ hù, ai ngờ đánh thật! Nhẹ tay thôi Tuyết Như .”
Bên cạnh, nha hoàn Ngô Tuyết Như đỏ mặt cười khúc khích, tay vẫn bôi thuốc.

“Thiếu gia lớn rồi mà còn bị đánh đòn, ta làm nha hoàn chưa từng thấy ai… hảo hán như ngài.”
Trong khi đó trong lòng nàng sóng trào biển cuộn, nội tâm nhảy cẩng hét lên:

“Mông thiếu gia trắng quá, thật mềm, sờ vào thật có xúc cảm.”
“Hảo hán cái nỗi gì, ta đang bị bôi thuốc chứ không phải đi tắm tiên đâu!” – Trần Minh rên rỉ, đau cả thể xác lẫn danh dự.

Đại cô lườm hắn:
“Ngươi phải gây chuyện gì hắn mới đánh chứ? Nói thật đi.”
Trần Minh ấp úng:
“Con chỉ… bảo muốn huấn luyện thêm người, dượng lại tưởng con… liên hệ ngoài, nên hiểu lầm.”

“Hiểu lầm mà đánh sưng mông thế này à?” – bà hừ nhẹ. – “Miệng ngươi nhanh hơn não, cấm nhắc đến những cái tên phản loạn nữa, nghe chưa?”
“Con biết rồi mà…” – hắn rên, cố vùi đầu xuống gối.

Bên cạnh, Tuyết Như vẫn cẩn thận thoa thuốc, đôi má hồng như đào chín.
“Thiếu gia, ta bôi nhẹ lắm đó.”
“Nhẹ gì, ta sắp tê luôn rồi đây này!”

“Sau này…” – nàng lí nhí – “Nếu ngài… bị như thế nữa, cứ gọi ta bôi cho.”
“Khụ khụ!” – hắn sặc nước, quay ngoắt nhìn Tuyết Như.
Nàng đỏ mặt cúi đầu thẹn thùng, lén lút nhìn hắn.

“Ngươi thèm thân thể thiếu gia ta đúng không ?” Trần Minh lườm nàng hỏi.
“Ta chỉ thích sờ…a không,…thoa thuốc cho thiếu gia thôi.” Tuyết Như thẹn thùng lắp bắp nói.

Trần Thư Lan nhìn hai tên nhóc này, mỉm cười nghĩ thầm:

“Tên nhóc Trần Minh này có tặc tâm không có tặc đảm, phải để Tuyết Như chủ động mai này còn có cơ hội ẳm cháu, chứ đợi tên này chủ động thì thà heo biết leo cây còn nhanh hơn.”
⸻

Chiều xuống, Trần Lâm bước vào, thấy cháu ngồi nghiêm, mặt vẫn nhăn nhó, ông bật cười khan:
“Hết đau chưa?”
“Chưa, ngài đánh nữa là mông con luyện được thiết bố sam luôn.” – hắn đáp, giọng ngang phè.

Trần Lâm đặt gói bản vẽ xuống bàn, thở dài:
“Ngươi thông minh, ta biết. Nhưng nhớ, chuyện đêm qua tuyệt đối không được nhắc ra ngoài. Một lời thôi, là cả tộc đi tong.”

Trần Minh gật đầu, giọng nghiêm túc hiếm thấy:
“Con hiểu, dượng yên tâm.”
“Ta mới nói chuyện với lão Tùng, nghe hắn nói ta thấy cách ngươi làm cũng thoả đáng, nhưng đừng dính sâu với bọn đấy quá.”

“Vậy sao dượng còn đánh con.”

“Lúc đấy ta không biết, hỏi lão Tùng xong ta mới biết, nhưng cũng đáng, coi như trừng phạt ngươi vì chuyện lớn như vậy, mà không báo trước cho ta, ngươi không biết tự liên lạc với bọn phản quân ấy nguy hiểm lắm sao.”

“Thôi coi như hôm nay ta bị đòn oan thì vậy, ở nhà này ai cũng bắt nạt ta, mai này ta mà lấy vợ, vợ ta sinh hài tử ra, ta sẽ đánh cháu của các người.”
“Ngươi dám !!!” Trần Thư Lan và Trần Lâm gầm lên.

Còn Tuyết Như thì đang thoa thuốc cho thiếu gia, nghe vậy liền nổi nóng, mạnh tay hơn.
“Tuyết Như tha mạng a.” Trần Minh hét thảm.
Trần Thư Lan và Trần Lâm nhìn cảnh đó liền phì cười, hai người nhìn nhau mỉm cười mà hiểu ý:

“Xem ra nha đầu này đang lo cho tương lai con nàng. Ha ha.”