Buổi sáng sớm, sương mỏng như khói phủ xuống cánh rừng phía sau xưởng Trần thị.
Ánh nắng đầu ngày chiếu xiên qua tán cây keo, rơi xuống mặt đất từng vệt vàng ấm, nơi đất bị nện phẳng làm thao trường.

Tiếng guồng nước xa xa hoà cùng tiếng chim kêu, tạo nên thứ âm nhạc vừa thanh bình vừa rắn rỏi.
Giữa khoảng đất trống, một thanh niên đang đứng cởi trần,

hai vai vác hai tảng đá tròn to bằng bánh xe bò, mồ hôi đổ ướt lưng áo,
cơ bắp căng cứng như dây cung sắp gãy.
Làn da trắng như sứ do được ăn sung mặc sướng từ nhỏ,

trên da hằn nhữ vết đỏ, do rèn luyện quá mức ngày thường,
mồ hôi nhễ nhại làm cả thân thể trở nên bóng loáng.
Hắn rên rỉ, thở hổn hển, giọng vang lên khổ sở:

“Dượng, ta là dân làm kỹ thuật làm xưởng có phải võ phu đâu, mà ngài bắt ta tập luyện.”
Tráng hán ngồi trên khúc gỗ gần đó, tay cầm roi mây, nheo mắt.

Trong ánh nắng, dáng ông như một pho tượng bằng đồng đen.
Tiếng roi vun vút quất mạnh xuống, kèm tiếng nói như sét nổ:
“Ta không quan tâm, ngươi bỏ bê luyện tập lâu lắm rồi,

từ hôm nay trở đi, ăn sáng xong ra tập đến giờ cơm trưa mới được về,
mỗi ngày đều phải ra trình diện,
nếu không muốn bị đánh kép hỗn hợp, thì nghe lời.”
“Ai dám đánh ta nữa, chẳng lẽ…”

Chưa dứt câu, hắn đã rụt cổ lại. Ánh mắt lóe lên một tia cảnh giác như mèo bị dội nước lạnh.
“Đoán đúng rồi đó, nhưng không có thưởng,” — người cầm roi mây nói tiếp,

giọng điềm nhiên như đang kể chuyện thường ngày —
“Ai bảo ngươi suốt ngày lêu lổng, hết ăn rồi nằm, bắt nha hoàn phục vụ,

nha đầu Tuyết Như cũng chiều hư ngươi nữa. Muội phu đi ngang ngứa mắt, nên bắt ta phải dạy dỗ lại ngươi.”
Chỉ nghe Trần Minh, mồ hôi chảy ròng ròng, cãi lại yếu ớt:

“Ai nói ta lêu lổng, ta có sứ mạng đặc biệt chứ bộ, ta phải giám sát…”
Hắn ngừng một lát, cố nhớ xem mình giám sát ai, nhưng trong đầu trống rỗng. Cả công nhân lẫn xưởng đều có người trông nom.

Tráng hán nheo mắt: “Giám sát ai?”
Hắn bật ra, không kịp nghĩ: “Giám sát Tam thúc, Phúc gia gia… ch.ết cha hố miệng.”
Chỉ nghe một bốp — một cái tát chụp trên đầu. Tiếng vang như trống da.

“Này thì giám sát nè.”
Trần Tùng không biết từ đâu xuất hiện, tay vẫn còn cầm chén trà.
Trần Minh tranh thủ quăng hai tạ đá lăn xuống đất,
bụi tung mù mịt, rồi cắm đầu bỏ chạy.

Trần Tùng định đuổi, nhưng mới chạy được mấy bước đã hụt hơi,
đành đứng lại, chống nạnh thở.
“Đuổi nó làm chi để nó có cớ trốn tập.” Trần Lâm quay đầu lại khinh bỉ nói, giọng pha chút trêu.

“Không đuổi nó đi, sao bàn chuyện nghiêm túc được, nghe nói ngươi hôm trước vào doanh trại Tây Sơn thăm mấy đứa nhỏ.”
“Thăm rồi, còn mạnh khoẻ.
Tây Sơn quân kỷ nghiêm minh, cơ hội rèn luyện khá tốt.”

Trần Lâm nói, vừa nói vừa ngước nhìn trời, ánh nắng phản chiếu trong mắt thành một vệt sáng.
“Vậy ngươi thấy Tây Sơn đủ năng lực không?” — Trần Tùng hỏi, giọng trầm.

Trần Lâm vuốt cằm suy nghĩ, nắng chiếu lên khuôn mặt rám nắng. Ông nói chậm rãi, mỗi chữ nặng như đá:
“Đánh qua Đại Kim cũng được nữa,
đừng nói chỉ Chúa Nguyễn.

Đời ta luyện binh vô số, với phong cách thằng nhóc đó chỉ dẫn,
loại quân đội cầm súng hoả mai kiểu này… rất khó đối phó.
Kỵ binh là vua chiến trường, cũng chưa chắc ăn được.”

Trần Tùng trầm ngâm, rồi hỏi:
“Về mặt chính trị thì sao, họ vẫn dùng Nho giáo để cai trị chứ?
Thằng nhóc đó mà biết, bên Tây Sơn vẫn xài lối cũ, nó bỏ giữa chừng ngay.”
Trần Lâm im lặng.

Tiếng gió xào xạc qua ngọn tre thay câu trả lời. Trần Tùng hiểu ngay.
Thực lực có, nhưng nếu chống Nho giáo, thế gia đại tộc sẽ quay lưng.

Không có thuế ruộng, không có lương thực, thì dù có soán vị lập quốc, cũng như cây lớn mọc trên đất cát.
Ánh sáng xuyên qua tán lá rọi lên mặt hai người, lốm đốm như vảy cá.

Trần Tùng thở dài, giọng trầm đục:
“Hồ Quý Lai (hư cấu của Hồ Quý Ly),
là điển hình bị thế gia đại tộc bỏ rơi, thà mất nước chứ quyết không ủng hộ.

Gần hơn một chút, Lê Thái Tổ thua rất nhiều lần nhưng nhà Chu giẫm hoài không ch.ết,
do được thế gia đại tộc ủng hộ, trong khi đó Đại Chu (hư cấu của Đại Minh) vẫn còn đang thời kỳ thịnh vượng.”
Cả hai im lặng.

Chỉ còn tiếng ve sớm và tiếng mồ hôi rơi xuống đất.
Một lát sau, Trần Tùng ngồi phịch xuống, giọng buồn buồn:
“Ta thấy cách làm của Minh nhi có chút gì đó sai sai.

Chúng ta cũng thế gia đại tộc, nhưng không cần phụ thuộc tá điền để sống.
Ruộng đất bán ba phần, sổ thu chi ngày càng tăng, thu nhập tháng này lên sáu, bảy vạn lượng rồi.”
Ông xoa trán, nói tiếp:

“Ta nghe thằng nhóc đó nói chúng ta đang chuyển mình thành cái gì ‘Tư’ cái gì ‘Sản’.
Ta nghe có vẻ quý tộc lắm mà không biết là cái gì.”
“Ý của ngươi là…” — Trần Lâm nghiêm mặt hỏi.

“Nếu… ta nói nếu thôi nha… các thế gia khác cũng đi con đường giống chúng ta thì sao?”
“Ngươi tính đem kỹ nghệ chia sẻ cho bọn chúng?” Trần Lâm nhìn Trần Tùng như nhìn đồ ngốc.

“Ta không biết, cái này phải hỏi thằng ranh con đó, nó biết làm như thế nào.
Nó từng nói có khả năng sẽ như vậy, Tây Sơn mai này cần có cái gì “khu rừng” của riêng mình.”

Cái mà Trần Minh nói là “hệ sinh thái” của riêng mình, Tây Sơn chỉ nằm đó mà thu thuế, rồi dùng tiền mua các sản phẩm từ các nhà “tư sản” thế gia đại tộc.

Còn người cung cấp kỹ thuật, phân phát “tư liệu sản xuất” tất nhiên là Trần thị. Trần thị sẽ nắm chủ chốt các công nghệ như luyện kim, máy tiện cao cấp, và đúc những vũ khí hiện đại.

Trần Tùng lúc đó nghe Trần Minh nói mà như lạc vào cõi thiên thai, cái hiểu cái không. Ông cũng nể phục sự kỳ hoa của thằng nhóc này.
Trần Lâm nhổ cọng cỏ đang ngậm, nheo mắt, giọng như rít ra giữa hơi thở:

“Nếu vậy, lỡ phóng lao thì phải theo lao.
Cùng lắm kiếm một con thuyền kéo cả nhà ra hải ngoại mà sống.
Chúng ta có kỹ nghệ, có tiền, có quân thiện chiến. Ta không tin đè không ch.ết đám thế gia đó;

bọn chúng muốn kéo chúng ta xuống cũng phải lột một miếng da.”
Ánh mắt ông bừng sáng lên, máu trong người sôi trào.
Trần Tùng hiểu ý Trần Lâm sắp làm gì, kinh hãi nói:

“Ngươi tính để thằng nhóc đó tham quân đánh thành Quy Nhơn?”
“Có ta đi theo bảo vệ, nó không tốn một sợi tóc đâu.
Đừng lo.

Bây giờ đã cược rồi, chỉ có cược càng nhiều thêm thôi. Mai này trong Tây Sơn, Trần thị ta mới có quyền quyết.”
Trần Lâm phủi mông đi về phía bãi tập.

Ánh nắng xiên chiều chiếu lên lưng ông, đổ thành cái bóng dài như cây giáo.
Đi được vài bước, ông quay đầu lại đe doạ:

“Chuyện ta bắt nó đi tham quân ngươi giữ kín. Với tính nó, nó mà biết chắc chắn bỏ trốn.
Ngươi giữ mồm giữ miệng nha, muội phu.”

Trần Tùng nghe mà ớn lạnh, rùng mình, làm động tác đồng ý rồi quay về, lòng đầy rối bời.
Gió rừng buổi trưa nổi lên, thổi tung bụi đất. Trần Lâm nheo mắt nhìn về phía chân trời, cười khẽ:

“Loại bỏ Nho giáo ra khỏi triều chính sao ? Chẳng khác gì một mình chống lại cả thiên hạ, thú vị đấy.
Đã sinh ra trên đời cũng nên làm gì đó oanh oanh liệt liệt.”
Ông hít sâu, rồi hét lớn giữa thao trường:

“Tập trung! Cường độ tăng gấp ba so ngày thường! Có thể đánh trận, thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu!”
Tiếng ông dội vào rừng như sấm.
Bầy chim sẻ bay tán loạn khỏi cành.

Hộ viện Trần thị đồng loạt đáp lời, tiếng “rõ!” vang rền, vang tận ngọn đồi xa.
Dưới ánh nắng vàng rực, bụi đất bay lên, che nửa trời.

Hình bóng Trần Lâm giữa nắng rực rỡ, gân cổ căng, gió thổi tung tóc, khí khái của một vị tướng từng phụng sự dưới Chúa Trịnh giờ lại bừng dậy.

Hình ảnh ấy — oai nghiêm, mạnh mẽ, và mang theo mùi sắt thép — như lời khởi đầu cho một cơn bão sắp đến trong lịch sử Đại Nam.

(Hư cấu: những tên gọi Hồ Quý Lai, Đại Chu được dùng minh hoạ lịch sử, không thuộc tư liệu chính sử.)