Trong đêm tối, hai sĩ phu Bắc Hà nằm ở hai giường riêng biệt.
Trần Minh say ngủ ở phủ Trần thị, còn trong phòng khách kia, hai người kia — Phan Huy Dịch và Đặng Trần Tường — vẫn trằn trọc mãi không yên.

Tiếng côn trùng ngoài hiên rả rích, tiếng gió thổi qua tấm phên tre nghe như lời thì thầm.
Hai người nằm mà trong lòng chấn động chưa vơi.

Cho dù bảo thủ như Đặng Trần Tường, khi nhìn thấy cách mà Trần Minh tự nói rồi tự tuyệt vọng, cũng dấy lên một nỗi bất an sâu sắc.

“Trần Minh này không đơn giản,” — Phan Huy Dịch nghiêng người, nói nhỏ sang giường đối diện —

“Vốn chúng ta muốn tới thuyết phục hắn phò tá Chúa Trịnh, đúc thép cho Chúa… nhưng bây giờ có vẻ người dao động lại là chúng ta.”
Đặng Trần Tường mở mắt, nhìn trần nhà:

“Hay thử ra hải ngoại xem sao. Ta cũng không tin như Trần Minh nói. Dù sao mấy năm nữa về làm quan lại cũng chẳng muộn.”

“Mấy năm?” — Phan Huy Dịch bật cười khổ — “Huynh cứ như đùa. Đất nước đang rối ren, huynh đi mấy năm, về lại chỉ sợ đổi họ.”

“Huynh đó, cái gì cũng được, bị cái tính bảo thủ cố chấp không đổi.
Tiên sinh nói huynh không sửa, có ngày mất mạng.
Những gì chúng ta thấy ở Trần thị hôm nay, không phải minh chứng tốt nhất sao?

Không phải tri thức từ Tây Dương, lấy gì Trần thị làm được xưởng?”
Phan Huy Dịch bình tĩnh giải thích, nhưng Đặng Trần Tường chỉ quay lưng lại, nhắm mắt:

“Huynh có còn nhớ cội nguồn của chúng ta không? Sở học cả đời, lý tưởng, niềm tin.
Hôm nay chỉ qua lời một thằng nhóc mà muốn phá diệt? Ta không tin.
Tên du thủ du thực đó.”

Phan Huy Dịch nhìn bóng lưng bạn, thở dài. Ngoài kia, đêm dày như mực. Ánh trăng phủ lên nóc nhà Trần thị, sáng mà lạnh.
⸻
— Phòng Trần Minh
“Oẹ… oẹ… ta thề… mai này… oẹ… không nhậu nữa…”

Trần Minh vừa nôn vừa thề thốt.
Ngọc Chi ngồi bên vỗ lưng, lau mặt cho hắn.
Tuyết Như bưng chén canh giải rượu tới, khinh bỉ nói:
“Thiếu gia thề lần thứ mấy rồi? Ông trời cũng lười để ý thiếu gia đó.”

“Lần cuối…” — hắn nằm vật vã xuống giường như con cá ch.ết.
Ngọc Chi vuốt tóc hắn, giọng dịu dàng:

“Hôm nay chàng nói gì mà khóc lóc ỉ ôi thế? Ta đứng từ xa mà nghe chàng vừa khóc vừa cười, ta bất an quá.”
“Chủ mẫu yên tâm, không cắn đâu.” — Tuyết Như bắt chước giọng Lý Lão lè lưỡi nói.

Ngọc Chi nghe vậy bật cười ha ha:
“Mai này đừng kêu ta là chủ mẫu, cứ gọi tỷ tỷ thôi.
Chuyện ngươi và hắn ta không cản, nhưng nhớ trông chừng hắn.
Hắn tuy không có tặc đảm, nhưng khả năng gieo tình thì khủng bố lắm.

Ta đây bị hắn bắt rồi, ta không muốn có người nhảy vào hố lửa giống ta.”
Ngọc Chi vừa nói vừa lườm Trần Minh.
Bỗng nhiên — phịch! — một bàn tay, một cái chân đè nàng xuống.

Trần Minh ôm nghiêng, đè lên người nàng trên giường.
Ngọc Chi đỏ mặt, tức giận hỏi:
“Chàng làm gì?”
Chỉ nghe Trần Minh rên rỉ:
“Làm hố lửa.”
Rồi hắn ôm nàng ngủ.

Tuyết Như đứng nhìn, vừa hâm mộ, vừa tức, lẩm bẩm:
“Thiếu gia đúng là...”
Nàng lắc đầu đi ra ngoài, trong lòng vừa ghen vừa thương.
⸻
Buổi sáng — rừng Trần thị

Trần Minh ngủ dậy muộn. Đầu đau như búa bổ.
Hắn ôm đầu, lê bước xuống nhà tìm người, thấy trên bàn có tờ giấy với ba chữ nguệch ngoạc: “Vào rừng gặp.”
Nhìn qua biết ngay bút tích của Trần Lâm.

Trong rừng, tiếng tập đều bước, tiếng hô xoay trái xoay phải vang dội.
Tiếng “nghiêm!”, “nghỉ!” rập ràng như quân thế kỷ hai mươi mốt.

Trần Lâm đứng chắp tay sau lưng, ánh mắt nghiêm nghị, khí chất của giáo quan hiện ra rõ rệt.
“Dượng kiếm ta?” — Trần Minh tóc rối, đầu như ổ quạ, lảo đảo đi tới.
Trần Lâm nhìn hắn mà ngán ngẩm.

Chơi bời, lêu lổng, không làm việc đàng hoàng.
Càng nhìn, càng ngứa mắt.
Vút! Vút! — cây thước hai cái lên mông Trần Minh.
“Làm gì dượng đánh ta?” — Trần Minh uất ức kêu lên.

“Nhậu nhẹt chơi bời suốt ngày, ta ngứa mắt.” — Trần Lâm nghiêm mặt nói.
“Ta làm việc đại sự chứ bộ!” — Trần Minh kêu oan.
“Lại là đại sự gì?”

“Ta khuyên người — phóng hạ đồ đao, lập địa thành Phật.”
Trần Minh mặt không đỏ, tim không đập, nói tỉnh như ruồi.
Trần Lâm giận đến bật cười:

“Ngươi lo thân ngươi trước đi, đừng có đi lo chuyện bao đồng.”
Rồi lại vút! thêm một roi nữa.
Lần này Trần Minh đề phòng, tránh kịp.
Trần Lâm không tính toán, chỉ hỏi thẳng:

“Ngươi thấy Tây Sơn có tương lai không?”
Trần Minh nghe vậy, biết dượng vào chuyện chính, liền nghiêm túc đáp:
“Có, nhưng không dài. Thành nghiệp thì được, chứ khó giữ.

Thổi cái là ch.ết ngay. Nhưng nếu người cầm đầu sống lâu… thì còn hên xui.”
“Ý ngươi nói Nguyễn Hoài?” — Trần Lâm hỏi.

“Hạng giá áo túi cơm, mơ mộng làm hoàng đế, nói nhiều hơn làm, không bằng một góc Nguyễn Hoàng.” — Trần Minh khinh thường nói.
Trần Lâm ngẫm một lát, rồi nói:

“Ý ngươi là — lãnh tụ Tây Sơn sau này là Nguyễn Hoàng?”
Trần Minh gật đầu, mắt dõi theo đội hộ viện đang tập, giọng điềm tĩnh:
“Ra dáng rồi. Đợi Tây Sơn lấy Quy Nhơn, ngài tuyển thêm hai ngàn hộ viện nữa.

Có lẽ chúng ta phải thủ cho Tây Sơn chinh chiến.
Địa bàn Tây Sơn càng rộng, quân đóng giữ sẽ càng nhiều.
Tới một ngày nào đó, Nguyễn Hoàng yêu cầu, chúng ta cũng sẵn sàng san sẻ binh quyền cho hắn.”

Trần Lâm trợn mắt hỏi:
“Cái gì mà san sẻ binh quyền, hộ viện chúng ta huấn luyện vất vả, tại sao phải chia cho Tây Sơn.”
Trần Minh bình tĩnh giải thích:
“Chúng ta mang danh Tây Sơn, vì thế chúng ta là một phần của Tây Sơn.

Việc san sẻ là chuyện hiển nhiên, nhưng hộ viện sau này, nghe lời ai, đó sẽ là vấn đề, vì…
Sau đó hắn nhìn ra đám hộ viện đang nghiêm túc tập luyện đội hình, sau đó sắc mặt âm trầm nói:

“Hộ viện lần này Trần thị tuyển, sẽ không còn là phổ thông hộ viện nữa.
Ta đã lập toàn bộ kế hoạch cho hộ viện lần này. Nó sẽ chia làm ba bước:
Thứ nhất, trả lương, cho đãi ngộ, cho tiền tuất nếu hy sinh.

Thứ hai, dạy biết chữ, dạy tư tưởng quân Trần thị, mà ta đã soạn thảo, hiếu với cha mẹ, nghĩa với Trần thị.

Thứ ba, Trần thị sắp tới sẽ mở rộng sản nghiệp, sẽ cần rất nhiều công nhân, nên sẽ ưu tiên người nhà hộ viện Trần thị.

Chúng ta trả lương cho họ, dạy biết chữ, cho ăn ở, người nhà họ ở với chúng ta, làm việc cho ta, nên về mặt trung thành sẽ không đáng ngại.
Họ sẽ chỉ biết họ là hộ viện Trần thị, dù thân ở Tây Sơn.”

Trần Lâm rợn tóc gáy.
Nghe Trần Minh nói mà rợn cả người — giọng hắn thản nhiên, như đang bàn chuyện mua dầu muối ngoài chợ, chứ không phải mưu đồ binh quyền thiên hạ.

Trong lòng Trần Minh thì mẫu thuẫn cực độ, hắn cũng không muốn làm điều này.
Nhưng nếu chục năm sau, như lịch sử, Nguyễn Hoàng trúng gió ch.ết, lúc đó cho dù không muốn, hắn cũng phải tạo phản lần hai.

Hắn không lo Nguyễn Phúc Sáng, hắn chỉ lo, vì đấu đá nội bộ, dân chúng sẽ lại khổ.

Nên dù muốn dù không, cũng phải chuẩn bị từ giờ, Trần thị có quân đội riêng, tương lai sẽ tan rã vào đội quân đó, và nắm các chức vụ chủ chốt trong Tây Sơn.

“Lo nhiều làm gì, bây giờ còn Nguyễn Hoàng, cứ cố mà trợ “chủ công” trước đã.
Chuyện còn chục năm nữa, sau này hẵng tính.
Trước mắt còn mấy cuộc chiến lớn phải cần đánh nữa.”

Trần Minh nghĩ thầm trong lòng quyết định.
Từ “chủ công” cũng đã ấn định, hướng đi của Trần thị sau này, hết sức trợ Nguyễn Hoàng thành đại nghiệp, rồi từ từ mưu tính.

Trần Minh ngẩng đầu, ánh nắng rừng xuyên qua kẽ lá chiếu lên nửa khuôn mặt — nửa sáng, nửa tối.
Hắn cười nhạt:
“Đợi đại thế tới, chúng ta thuận thế mà đi, san bằng hai Chúa, soán nhà Lê.

Nhất kiếm xuất, đoạt Đại Nam.”
Gió rừng thổi mạnh, cờ hiệu hộ viện tung lên phấp phới.
Trần Lâm nhìn hắn — trong khoảnh khắc, ông thấy đứa cháu lười nhác, ngông cuồng kia,

đã thật sự hóa thành một con sư tử đang nheo mắt nhìn về phía chân trời.
Một kiếm, định thiên.
Một người, định vận.
Và Đại Nam — vừa có người dám mơ đến việc đó.
Nhất kiếm định giang sơn

Nhất kiếm phong hàn định giang sơn,
Thiết lô yên niễu khởi vương hầu.
Anh danh vị lập nhân tiên lão,
Thùy thức cuồng sinh chưởng vũ lưu.
— dịch:
Một gươm gió lạnh định non sông,

Lò sắt khói bay dựng nghiệp hùng.
Chí lớn chưa thành người đã lão,
Ai hay cuồng khách nắm mưa phong.