“Đem phòng sấy khô đặt ở khu vực này, chuyển nồi hơi vào thẳng trong phòng, nhớ dựng lò nấu kế bên, lò nấu xây ít nhất hai cái, dùng loại nấu thép ở xưởng ấy.

Này này—đây là khu vực dựng xưởng xà phòng, đem dụng cụ ra chỗ khác cho ta…”
Trần Minh nằm trên võng, hai người hầu khiêng, miệng ra lệnh như pháo nổ.

Vết thương chưa lành, hắn vẫn không chịu nghỉ. Một tay cầm bản sơ đồ phác thảo, một tay chỉ huy, giọng khàn nhưng nhanh, như sợ thế giới chậm hơn hắn một nhịp.

Dưới nắng trưa Quy Nhơn, hàng trăm thợ xây, công nhân, gia đinh Trần thị chạy tới lui.
Tiếng búa chan chát, tiếng kéo rít lên, mùi dầu, mùi sắt, mùi khói nồi hơi hòa với mùi gió biển mằn mặn.

Một vùng đất trống đang dần biến thành “khu hội chợ công nghiệp” đầu tiên trong lịch sử Đại Nam — thứ mà chỉ mình Trần Minh biết rõ sẽ trở thành gì.

Trần Minh đang lên mưu đồ rất lớn, hắn biết, Tây Sơn không thể đồ sát hết thế gia.
Muốn bắt bọn họ chuyển từ bóc lột nông dân tá điền, sang thuê mướn, chỉ còn cách bán kỹ thuật cho bọn họ.

Hơn nữa, một mình Trần thị cũng không thể ôm hết tất cả mọi thứ.
Rồi một giai cấp mới sẽ sinh ra, dùng lợi ích ràng buộc, dùng luật pháp để quản lý đạo đức.

Đây là phương pháp để Trần Minh cải biến dân tộc này.
⸻
“Trần Chính, thư mời cho các thế gia xung quanh vùng này, và các thế gia trong Nam đã gửi chưa?”
Trần Minh xoay người trên võng, hỏi lớn.

Người thanh niên bước ra cúi đầu, dáng đoan chính, khoảng hai mươi lăm tuổi.
Trước làm nha lại ở Nghệ An, vì đắc tội quan huyện nên phải bỏ trốn vào Đàng Trong.

Trần Minh thấy hắn có học, có dáng người thư sinh, bèn nhận làm thư ký riêng — đổi họ Lê sang Trần, đặt tên Trần Chính.

“Dạ, đã gửi xong rồi,” Trần Chính đáp, “thế gia quanh đây dễ nói, chỉ gửi các họ lớn Đại Nam thôi — họ Phạm, họ Đặng, họ Ôn.

Nghe nói Trần thị muốn mở hội chợ kỹ nghệ, họ đảm bảo gia chủ sẽ đích thân đến dự.

Chỉ có một số gia tộc người Hoa không tin lắm, nên ngoại trừ họ Ôn dòng họ từng là hoa kiều, đa số không có người Hoa nào tham gia.”
Trần Minh gật đầu, ánh mắt lóe lên tia tính toán.

“Xem ra trong Nam đã nghe danh hàng hóa Trần thị rồi.
Đám người Hoa ấy kệ bọn chúng, đợi thấy chúng ta hợp tác thành công, cũng sẽ lê lếch bỏ mặt mũi đi kiếm chúng ta thôi.

Còn ngoài Bắc… khỏi. Mời họ cũng vô ích.
Muốn làm gì cũng phải qua tay Chúa Trịnh.
Đợi ta thống nhất thiên hạ, sẽ đấu giá lại lần nữa.”

Hắn bật cười: “Thời nay, ai nắm thép và hơi nước — kẻ đó nắm vận mệnh dân tộc.”
⸻
Khu đất trống gần cổng thành Quy Nhơn biến thành một đại công trường.

Hàng trăm khung nhà tạm được dựng lên bằng gỗ và tôn sắt.
Người ta mang tới máy dệt, máy tiện, và cả những bình thủy tinh cất rượu trong suốt.
Trần Minh ngồi chỉ tay, miệng nói:

“Mấy ngày nữa, ta sẽ cho sĩ phu và thế gia thấy — đây mới là đạo sinh tồn của Đại Nam!
Không cần bóc lột bá tánh, không cần mài kinh sử, vẫn sẽ phú quốc cường binh.

Ta sẽ phá vỡ tư tưởng “sĩ nông công thương” đã lỗi thời ấy.”
Tin lan ra khắp Bình Định.
Các sĩ phu trong ngoài thành xôn xao:
“Triển lãm công nghiệp? Sao nghe lạ tai quá vậy?”

“Trần thị muốn phô trương gì đây? Bán kỹ nghệ cho dân à?”
⸻
Trên đồi nhỏ phía xa, hai bóng người đứng nhìn: Phan Huy Dịch và Đặng Trần Tường.

Mặt cả hai biến đổi phức tạp — nửa nể phục, nửa tức giận, lại có chút sợ hãi.
Ba ngày trước, lúc được thả ra, họ từng chạy đến chửi Trần Minh một trận ra trò vì bị giam.

Nhưng khi thấy quân Tây Sơn do Trần Minh chỉ huy diễn tập — họ im bặt.
Dưới đồng bằng mênh mông,
5.000 binh sĩ bước đều, súng giương thẳng hàng, tuy đa số cầm gậy gỗ thay súng nhưng tiếng trống dồn, từng đợt nổ vang như sấm.

Quân đội nghiêm chỉnh bước theo đội hình, đều bước nhịp nhàng, nhìn vào cũng đủ thấy đây là một chi kỷ luật nghiêm minh.
Phía xa, pháo bắn trúng bia mục tiêu cách hơn trăm bước, sai số chỉ 1–2 thước.

Cả hai đứng sững, như thấy một loại “binh pháp mới” đang khai sinh.
Phan Huy Dịch nuốt nước bọt:
“Nếu Chúa Trịnh đánh với đội quân thế này… chưa chắc thắng nổi.”
Đặng Trần Tường lặng im, sắc mặt trắng bệch.

Chuyên nghiệp của Đặng Trần Tường là cầm binh đánh trận, chiến lược, và luyện binh.
Nhìn chi quân đội này, hắn biết đám Tây Sơn này, không còn đơn thuần là phản tặc nữa rồi.

Hắn biết rõ: hai người họ, những sĩ phu Bắc Hà, giờ chẳng còn đường lui.
Bởi kẻ họ từng khinh là “phản đạo Nho gia”, giờ nắm trong tay một đội quân… mạnh hơn cả triều đình.
⸻

Chiều hôm đó, khi cả hai được gọi đến gặp, Trần Minh vẫn nằm trên võng, đầu quấn khăn, mắt sáng như đuốc.
Phía sau hắn, khói lò hơi bốc lên từng cột.

“Các ngươi nghĩ ta đại nghịch bất đạo,” hắn nói chậm rãi.
“Nhưng vài bữa nữa, ta sẽ cho các ngươi thấy — Nho giáo không còn thích hợp dùng cai trị, trong thời đại mới nữa.

Nếu dân tộc này cứ dựa vào nó mà sống, thì trăm năm sau cũng sẽ lại bị xích, bị đô hộ, bị nghiền nát.”
Phan Huy Dịch và Đặng Trần Tường nhìn nhau, không đáp.
Trần Minh tiếp:

“Ta không ép hai người làm việc cho ta.
Nhưng sẽ giam lỏng trong thành Quy Nhơn.
Muốn đi đâu thì đi, nhưng đừng rời khỏi cổng thành.
Muốn học — thì theo ta mà học.

Muốn về Đàng Ngoài — đợi sang năm, sau khi ta đánh xong Chúa Trịnh.”
Hắn cười nhạt, giọng pha châm chọc:
“Biết đâu khi hai người về, thấy Quy Nhơn biến thành kinh đô công nghiệp,

chính Chúa Trịnh sẽ tự đạp đổ Nho giáo mà theo ta.
Lúc đó, các ngươi… cũng phải phản bội sở học của mình thôi, ha ha!”
Đặng Trần Tường tức giận xắn tay áo, định lao tới.

Phan Huy Dịch vội kéo lại, nói nhỏ:
“Gáy thôi. Hắn nằm la liệt thế kia, ngươi đánh thì mang họa đấy.”
Đặng Trần Tường nhổ một bãi nước bọt:
“Ta khinh thường tranh chấp với kẻ… tàn tật.”

Trần Minh bật dậy, mặt đỏ bừng:
“Ngươi nói ai tàn tật hả, tên thất phu kia!”
Trần Chính hoảng hốt đè hắn xuống:

“Thiếu gia! Bình tĩnh! Ngài còn chưa hết thương, không khéo tối về lại bị thiếu phu nhân mắng đó!”
Nghe đến hai chữ “Ngọc Chi”, Trần Minh rụt cổ lại, nhưng vẫn cố “hừ” một tiếng đầy khí thế rồi… ho sặc sụa.

Phan Huy Dịch nhìn cảnh đó mà cạn lời:
“Đây sao lại là kẻ cầm mấy ngàn quân, định thay đổi thiên hạ?”
Hắn chỉ thở dài, kéo Đặng Trần Tường đi, miệng lẩm bẩm:

“Hai tên như trẻ con, một tên cứng đầu cố chấp, một tên ngả ngớn điên điên…”

Hắn chỉ biết mình đã bị thuyết phục mặc dù chưa thấy cái gọi là “triển lãm công nghiệp”, kỳ tích mà Trần Minh tạo dựng đã làm hắn thấy đường ra mới cho dân tộc có lẽ… không cần bóc lột bá tánh… mà vẫn phú quốc cường binh.

Hắn lại nghĩ về “hoàng quyền” khuôn mặt Chúa Trịnh hiện ra trong đầu hắn, nhưng lần này không phải kính trọng, mà là ghê tởm ghét bỏ.
⸻

Chiều dần tắt. Ngoài kia, công nhân Trần thị vẫn đang dựng cột, lắp bánh xe hơi nước, trải bạt.
Người ta chưa hiểu “hội chợ công nghiệp” là gì,

nhưng cảm giác như sắp có thứ gì đó — lạ lùng, vĩ đại, và khủng khiếp — chuẩn bị khai sinh giữa đất Quy Nhơn.
Trần Minh nằm yên trên võng, ánh nắng cuối ngày rọi lên khuôn mặt hắn,

hắn khẽ nói với Trần Chính:
“Vài ngày nữa, Đại Nam sẽ có máy hơi nước đầu tiên của mình, ngươi có lẽ không tin nhưng đây là thứ không thể tưởng tượng được, khụ khụ.”

“Ngài bớt kích động đi thiếu gia, Hiền đại phu nói phổi ngài tổn thương, cần 1 tháng tịnh dưỡng.”
Trần Chính vừa vút ngực vừa lầm bầm.
Gió biển thổi qua, cờ Trần thị phần phật bay.

Từ trong thành, khói lò sắt, lò gốm, lò hơi quyện lại…
như báo hiệu cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên của Đại Việt đã bắt đầu.
⸻

Rất có thể, sau hội chợ này, lòng người trong nam, cũng sẽ như gió mùa, đổi chiều về Tây Sơn.
Ngô Thì Nhiệm ngoài bắc có lẽ đã tính sót một nhân vật, đó là Trần Minh.